Codziennie zawierane są nowe umowy najmu – zazwyczaj lokalu mieszkalnego. Mimo to wielu wynajmujących i najemców nie wie o wszystkich przysługujących im prawach, a bardzo często – także o spoczywających na nich obowiązkach. Co warto wiedzieć jeszcze przed podpisaniem umowy?

Prawa i obowiązki najemcy

Do czego jest zobowiązany lokator mieszkania, a jakie prawa przysługują mu na mocy odpowiednich przepisów?
W pierwszej kolejności najemca jest zobowiązany do płacenia czynszu i świadczeń wymienionych w umowie. Niezależnie od kształtu umowy, powinien również utrzymywać lokal we właściwym stanie technicznym oraz higieniczno-sanitarnym. Reszta obowiązków najemcy wynika już z umowy. Niektórzy wynajmujący wymagają dodatkowo, by najemca pokrywał koszt drobnych napraw używanych sprzętów domowych we własnym zakresie (do określonej kwoty pieniężnej). Wszystko zależy jednak od tego, co obie strony uzgodniły między sobą.

Warto też pamiętać, że jeśli najemca nie wywiązuje się z umowy – a w szczególności zaniedbuje lokal tak mocno, że może dojść do zniszczeń lub poważnych uszkodzeń – wynajmujący ma prawo wypowiedzieć umowę bez zachowania ustalonego wcześniej terminu wypowiedzenia. To dla najemców przestroga przed nadmiernym zaniedbywaniem wynajmowanego mieszkania czy domu.

Jakie prawa mają natomiast najemcy? Po pierwsze – wynajmujący nie powinni obarczać ich odpowiedzialnością za normalne zużycie mebli, podłóg czy ścian, czyli takie, które wynikało z ich prawidłowego użytkowania. Ponadto jeżeli coś się zepsuło (a strony nie ustaliły inaczej i sama rzecz jest niezbędna do normalnego korzystania z lokalu), to najemca ma prawo wyznaczyć wynajmującemu termin naprawy. To zapobiega zwlekaniu ze strony wynajmującego.

Prawa i obowiązki wynajmującego

Wiele osób uważa, że wynajmujący nie ma właściwie żadnych obowiązków. Nie jest to jednak prawda – podobnie jak najemca jest zobowiązany do szeregu czynności.

Podstawowym obowiązkiem wynajmującego jest zapewnienie najemcy sprawnego działania instalacji i urządzeń umożliwiających korzystanie z wody, ciepła czy energii elektrycznej. Jeśli z umowy nie wynika inaczej, to na wynajmującym ciąży koszt wymiany poszczególnych instalacji (w razie ich zepsucia) czy też np. okien, drzwi lub podłóg, jeśli wymiana jest konieczna do swobodnego korzystania z mieszkania. Wynajmujący ma jednak też prawo do podjęcia szeregu działań. Może zażądać od najemcy kaucji (na zabezpieczenie pokrycia ewentualnych należności) czy ustalenia zastawu (na rzeczach najemcy). Obie czynności zabezpieczają interesy wynajmującego.

Oprócz tego wynajmujący ma prawo także do podniesienia czynszu – musi jedynie wypowiedzieć poprzednią kwotę na piśmie i zachować ustalony okres wypowiedzenia.

Obie strony mają tym samym określone prawa i obowiązki. Wiele zależy jednak od tego, jakie warunki uzgodniono w umowie – z tego względu najemca zawsze powinien zapoznać się dokładnie z jej treścią, a w razie wątpliwości poprosić o interpretację poszczególnych przepisów. Materiał powstał we współpracy z portalem Rynekwtorny.pl