Gdzie stosowane są tynki cienkowarstwowe, a gdzie stosowania tego rodzaju tynków nie zaleca się? Nie wymyślono do tej pory tynku cienkowarstwowego idealnego pod każdym względem. Wady i zalety poszczególnych rodzajów tynków cienkowarstwowych wynikają z właściwości fizyko-chemicznych, przy czym o ile któryś z wymienionych rodzajów pod pewnym względem jest lepszy od pozostałych to po innymi względami często im ustępuje.

W przypadku ścian zewnętrznych każdego budynku, do podstawowych zadań stawianych materiałom elewacyjnym należą:
- ochrona ściany przed uszkodzeniami mechanicznymi,
- zabezpieczenie ściany i konstrukcji przed czynnikami atmosferycznymi takimi jak wilgoć i wahania temperatury,
- zapewnienie optymalnych warunków fizyko-chemicznych dla ścian.

Tynki mineralne

Tynki mineralne produkowane są w postaci suchej mieszanki, którą na budowie zarabia się z wodą w odpowiedniej proporcji. Z tego względu na pewno wystąpi różnica w kosztach robocizny na niekorzyść tynku mineralnego. Sama technologia nakładania i fakturowania obydwu rodzajów tynków, mineralnego i akrylowego, nie niesie ze sobą istotnych różnic, więc nie powinna mieć przełożenia na koszty wykonania. Tynki mineralne są trwalsze od akrylowych. W wyniku procesów chemicznych jakie zachodzą w nich (w kontakcie z dwutlenkiem węgla) niejako utwardzają się one w czasie. Tynki mineralne znacznie łatwiej przepuszczają parę wodną niż akrylowe i na pewno nie doprowadzą do kondensacji wilgoci w ścianie. Zastosowanie tynku akrylowego na ścianie wykonanej z materiałów o dużej paroprzepuszczalności może w przyszłości spowodować jego odspojenie. Tynki mineralne są obojętne elektrostatycznie. Ze względu na swoją porowatość ulegają zabrudzeniu strukturalnemu, a tynki akrylowe brudzą się jedynie powierzchniowo. Tańszym rozwiązaniem na elewacje zewnętrzne są tynki mineralne malowane specjalnymi farbami elewacyjnymi. Jednak należy uwzględnić także koszt robocizny związanej w wykończeniem elewacji zewnętrznej (nałożenie tynku mineralnego oraz pomalowanie farbą). Należy pamiętać, że tynku nie można malować zaraz po nałożeniu i należy odczekać kilka dni co powoduje wydłużenie czasu robót. Dodatkowo, ze względu na brak konieczności rozrabiania z wodą, łatwiejsza jest aplikacja gotowego tynku akrylowego a jego nakładanie mniej czaso- i pracochłonne. Z tego względu tynki akrylowe są w wielu przypadkach najbardziej ekonomicznym sposobem na profesjonalne wykończenie elewacji.

Tynki akrylowe

Ten rodzaj tynku charakteryzuje się bogatą, praktycznie nieograniczoną kolorystyką, wysoką elastycznością i szczelnością na wodę opadową. Wykonawcy cenią tynki akrylowe za łatwość wykonania i szybkość pracy, ponieważ są dostarczane w wiadrach gotowe do użycia i nie wymagają dodatkowego malowania. Jednak tynki te charakteryzują się także wieloma właściwościami, które czasem trudno uznać za korzystne. Jest to na przykład niska dyfuzyjność (niska przepuszczalność dla pary wodnej). Niekiedy spotykamy się z opinią, że utrudnia to „oddychanie” budynku, co wpływa niekorzystnie na mikroklimat pomieszczeń. Jest to jednak opinia błędna, ponieważ gdyby wykonać obliczenia cieplno-wilgotnościowe przegrody, okazałoby się że wpływ tynku cienkowarstwowego na przenikanie pary wodnej przez ocieplaną przegrodę jest pomijalnie mały. Wynika to z jego niewielkiej grubości w porównaniu do pozostałych warstw ściany, a na dyfuzyjność całej przegrody największy wpływ ma rodzaj i grubość zastosowanego materiału izolacyjnego. Problem jednak istnieje, ma tylko nieco inne podłoże. Z punktu widzenia parametrów przegrody jaką jest ściana, najistotniejszy jest taki układ warstw, który nie pozwala na wykraplanie się pary wodnej w przegrodzie i nie prowadzi do jej zawilgocenia. Ponieważ styropian sam w sobie jest stosunkowo słabo dyfuzyjny, a dodatkowo jest materiałem słabo nasiąkliwym i wilgoć nie wpływa zasadniczo na jego właściwości izolacyjne, zastosowanie tynku akrylowego w dociepleniach na styropianie w normalnych warunkach jest możliwe. Jeżeli jednak warunki przestają być „normalne”, gdy budowla posadowiona jest w terenie o podwyższonej wilgotności lub charakter budynku wskazuje na podwyższoną emisję pary wodnej (np. w przypadku basenów lub pralni) to zastosowania tynków akrylowych należy stanowczo unikać, ponieważ podwyższone ciśnienie nadmiaru pary wodnej zgromadzonej w tych warunkach w przegrodzie, przy niskiej dyfuzyjności tynku, będzie powodować jego odspajanie.

Tynków akrylowych nie można stosować wszędzie. Mam tu na myśli zarówno układ warstw w ścianie domu, parametry materiału z którego wykonany jest mur, oraz otoczenie wokół domu. Tynków akrylowych, ze względu na ich niską dyfuzyjność, nie stosuje się w systemach dociepleń z wełną mineralną, a także do wykańczania elewacji z materiałów wysoko paroprzepuszczalnych. Z tego samego powodu nie powinny być stosowane do tynkowania starych, zawilgoconych ścian a w szczególności ścian pozbawionych izolacji przeciwwilgociowych oraz powierzchni, gdzie izolacje te są w złym stanie technicznym.

W przypadku dociepleń z wełną mineralną ograniczeniem jest niska dyfuzyjność tynków akrylowych, których z tego powodu nie stosuje się w tych systemach. Dla budynków wysokich (powyżej 25 m) ocieplanych wełną stosuje się tynki niepalne do których należą wyłącznie tynki mineralne cementowo-wapienne. W przypadku systemów dociepleń opartych na styropianie jako materiale izolacyjnym, mogą być stosowane wszystkie opisane tu tynki cienkowarstwowe ale trzeba podkreślić, że ich przydatność może być różna w zależności od wielu czynników zewnętrznych oraz postawianych im wymagań. Przykładowo tynki akrylowe sprawdzą się w większości sytuacji ale występują przypadki w których zdecydowanie należy unikać ich stosowania. Podobnie pewne ograniczenia mogą dotyczyć wszystkich pozostałych tynków cienkowarstwowych. Dlatego najlepiej jest zasięgnąć porady specjalisty, przedstawiciela producenta, który ma w ofercie co najmniej kilka wymienionych rozwiązań. Należy zawsze pamiętać, że porada producenta posiadającego tylko jedno rozwiązanie będzie tendencyjna, podobnie jak porada wykonawcy przyzwyczajonego do określonych, a niekoniecznie w danym przypadku najlepszych rozwiązań.
Tynki akrylowe przyciągają brud w przeciwieństwie do obojętnych elektrostatycznie tynków mineralnych. Natomiast akryle są dużo mniej nasiąkliwe, dzięki czemu kurz łatwiej z nich usunąć poprzez zwykłe mycie. Tynki akrylowe ze względu na rodzaj zastosowanych w nich spoiw, charakteryzują się wysoką elastycznością i odpornością mechaniczną. Z tego powodu mogą być stosowane także wszędzie tam, gdzie występują zwiększone obciążenia dynamiczne, np. przy drogach o dużym natężeniu ruchu.

Z drugiej strony trzeba jednak pamiętać że nawet elastyczny tynk - szczególnie w ciemnym kolorze, położony na ścianie narażonej na oddziaływanie silnych promieni słonecznych - będzie „pracował”. Dlatego na duże, nasłonecznione powierzchnie nie poleca się tynków w ciemnych barwach, szczególnie w przypadku stosowania ich w systemach dociepleń. Znaczne naprężenia powstające na rozgrzanych słońcem powierzchniach, które poprzez warstwę izolacji nie są w stanie odprowadzić ciepła w głąb ściany, mogą powodować uszkodzenia i destrukcję tynku.

Tynki silikatowe i silikonowe

Posiadają najwyższą odporność na działanie czynników zewnętrznych. Są trwalsze niż tynki mineralne i akrylowe. Łatwiej je utrzymać w czystości. Elewacje z nich wykonane są wyjątkowe, trwałe i odporne zarówno na czynniki chemiczne, jak i mechaniczne. Dzięki swojej obojętności elektrostatycznej i szczególnie niskiej nasiąkliwości, tynki te łatwo pozbywają się zabrudzeń ze swojej powierzchni. Dla odzyskania świeżości wystarczają intensywne opady deszczu. Tynki silikatowe i silikonowe charakteryzuje mała wodochłonność i wysoka odporność na agresywne składniki zawarte zarówno w podłożu, jak i w środowisku naturalnym. Posiadają bardzo niski opór dyfuzyjny dzięki czemu ściana nie jest zagrożona kondensacją pary wodnej we wnętrzu materiału konstrukcyjnego lub też w warstwach termoizolacji. Czynnikiem powodującym szerokie zastosowanie tynków silikatowych i silikonowych jest przede wszystkim bardzo wysoka poręczność i wygoda przy nanoszeniu materiału i wykonywaniu powłok tynkarskich. Tynki produkowane są w postaci mas gotowych do użycia bezpośrednio na budowie. Wykonawcy nie muszą tracić czasu na przygotowanie mieszanek, a to pozwala na uzyskiwanie wysokich wydajności prac wykończeniowych. Ponadto stosując zabarwione w masie gotowe masy tynkarskie pozbywamy się nie tylko dodatkowych kosztów związanych z zakupem farb, ale również pozostałych nakładów związanych z malowaniem. Ma to niebagatelne znaczenie szczególnie przy pracach dociepleniowych, bowiem znacznie skrócony może być niezbędny czas pracy rusztowań elewacyjnych, który w przypadku stosowania tynków mineralnych (zalecane jest dodatkowe przemalowanie farbami elewacyjnymi) może być dłuższy o przynajmniej kilka dni. Tynki silikatowe reagują z podłożem chemicznie i mechanicznie. Tynki silikatowe są słabo elastyczne.

Tynki siloksanowe

Receptura tynków siloksanowych oparta jest na wodnej emulsji silikonowej oraz dyspersji akrylowo-styrenowej. Tynki te tworzą powłokę mocno związaną z podłożem. Na skutek powierzchniowej hydrofobizacji wykonana powierzchnia odznacza się efektem antyroszeniowym. Powłoka posiada znacznie obniżoną zwilżalność, czyli penetrację wody z substancjami w niej rozpuszczonymi. Hamuje w ten sposób penetrację brudu niesionego głównie z wodą oraz rozwój mikroorganizmów jak glony i grzyby. Skutkiem końcowym jest obniżona skłonność do brudzenia się tynku, co daje efekt samooczyszczania się powłoki i znakomitą odporność na warunki atmosferyczne. Tynki siloksanowe odporne są również na działanie promieni słonecznych, kwaśne deszcze, wysoką i niską temperaturę oraz nagłe jej zmiany. Jak wszystkie wyroby siloksanowe, nie są podatne na porastanie pleśniami i glonami. Są też łatwiejsze w układaniu. Cechuje je także antystatyczność, a więc nie elektryzują się i nie przyciągają kurzu. W ostatnim czasie spora cześć elewacji wykonywana jest z użyciem tynków siloksanowych i silikonowych.

W sezonie letnim należy unikać nanoszenia tynku w bezpośrednim działaniu promieni słonecznych. Zaleca się aby rozpoczęcie i wykonanie całości prac związanych z nanoszeniem tynku siloksanowego odbywała się w stabilnych warunkach atmosferycznych, takich samych dla całego procesu.

Źródło: Knauf(MZ)




Autor: Knauf - zobacz wizytówkę firmy