Czasy mamy takie, że planując budowę nowego domu właściwie każdy inwestor zmuszony jest brać pod uwagę zagadnienia związane z energooszczędnością. Nic więc dziwnego, że montaż solidnej termoizolacji planowany jest już na wstępnym etapie prac projektowych. Do jej wykonania wykorzystuje się najczęściej dwa rodzaje materiału termoizolacyjnego: wełnę mineralną i polistyren ekspandowany zwany powszechnie styropianem. Obydwa charakteryzują się znakomitymi właściwościami termoizolacyjnymi. Styropian jednak posiada kilka cech, dzięki którym wykorzystywany jest zdecydowanie częściej zarówno do ocieplania nowo powstających nieruchomości, jak i podczas prac termomodernizacyjnych w już istniejących budynkach

Czym są systemy dociepleń?

ETICS (nowa terminologia) lub BSO – bezspoinowy system dociepleń, określany dawniej jako ,,metoda lekka-mokra” to nic innego, jak zestaw dopasowanych do siebie produktów niezbędnych do prawidłowego wykonania izolacji termicznej budynku, wraz z wykończeniową powłoką tynkarską. Poszczególne składniki takiego systemu są do siebie dopasowane, a ich ,,współdziałanie” jest sprawdzone w praktyce. Dzięki temu producenci oferujący konkretne systemy udzielają inwestorom gwarancji na wieloletnie, sprawne działanie systemu.

Montaż ETICS polega na przyklejeniu izolatora (w tym wypadku płyt styropianowych) do zewnętrznej strony ścian budynku, a następnie na pokryciu ich specjalną ochronną siatką z włókna szklanego, zatopioną w cienkiej warstwie zaprawy klejowej. Ostatnią wierzchnią warstwę systemu stanowi tynk cienkowarstwowy, którego zadaniem jest ochrona całości przed uszkodzeniami mechanicznymi i nadanie elewacji budynku estetycznego wyglądu.

Budowa systemu w skrócie

Najważniejszym składnikiem systemu ETICS jest oczywiście izolator, czyli najczęściej styropian.
Styropian, to powszechnie przyjęte, handlowe określenie polistyrenu ekspandowanego (w skrócie EPS). Materiał ten, to sztuczne tworzywo powstające w procesie spieniania granulek polistyrenu przy pomocy pary wodnej. Płyty styropianowe zbudowane są z zamkniętych komórek o obłych kształtach. Wewnątrz tych komórek znajduje się pianka polistyrenowa. Komórki są ze sobą dość ściśle połączone, a pomiędzy nimi występują przestrzenie powietrzne (ilość i wielkość tych przestrzeni w najwyższej mierze uzależniona jest od gęstości materiału), co można zaobserwować gołym okiem po ułamaniu kawałka płyty styropianowej. Chociaż EPS jest niewątpliwie materiałem o znakomitych właściwościach termoizolacyjnych, ma też pewne wady, jak chociażby brak odporności na działanie wielu rozpuszczalników oraz olejów czy smarów. Wchodząc z nimi w bezpośredni kontakt, EPS może ulec rozkładowi. W zależności od tego, w jakim stopniu granulat polistyrenowy zostanie spieniony, w procesie produkcyjnym, uzyskuje się materiał o różnej gęstości, od której uzależniona jest wytrzymałość mechaniczna płyt. W systemach ETICS wykorzystuje się najczęściej płyty EPS o grubości 10 – 15 cm, ale bezwzględnie należy pamiętać, że dla każdej nieruchomości optymalną grubość izolacji powinno się wyliczać indywidualnie.

Klej

W systemach dociepleń kleje wykorzystuje się zarówno do mocowania płyt izolacyjnych na ścianie, jak i do zatapiania siatki z włókna szklanego.

Kołki mocujące

Chociaż materiał izolacyjny mocowany jest do ściany budynku przy pomocy odpowiednich klejów, w praktyce może się okazać, że nie przylega on idealnie. Wówczas z pomocą przychodzą plastikowe kołki, których zadaniem jest właśnie dociśnięcie arkuszy wełny lub płyt styropianowych do ocieplanej powierzchni. Należy pamiętać, że kołki w żadnym wypadku nie powinny funkcjonować jako samodzielne mocowanie izolacji! Ich obecność ma jedynie charakter wspomagać działanie kleju.Generalnie przyjęło się, że kołki plastikowe stosuje się właściwie przy każdym montażu ETICS. Ich użycia można jednak zaniechać, jeżeli przyczepność ocieplanego podłoża jest wysoka. Jeśli natomiast uważamy, że izolacja z jakichś względów nie będzie przylegać do ściany poprawnie, bezwzględnie powinniśmy zastosować kołkowanie. Jest ono konieczne także wtedy, gdy izolację mocujemy do elewacji budynków, powyżej 20 metrów wysokości.

Ilość kołków, której należy użyć zależy od jakości powierzchni i materiału elewacji. Średnia przyjęta ma metr kwadratowy to 6 sztuk. Przy narożnikach budynków ich liczba powinna być większa. Kołki montuje się na stykach płyt tak, by grzybek schował się pod linią płaszczyzny.

Siatka podtynkowa z włókna szklanego

Bywa także określana mianem „warstwy bazowej”. Zatapia się ją w cienkiej warstwie kleju na całej powierzchni materiału izolacyjnego. Jej rola polega na ochronie styropianu lub wełny przed ewentualnymi uszkodzeniami mechanicznymi.

Preparat gruntujący

Jak we wszystkich tego typu pracach wykończeniowych, zadaniem środka gruntującego jest wzmocnienie powierzchni wyrównanie jej chłonności i ewentualne poprawienie przyczepności, przed nałożeniem ostatecznej warstwy wykończeniowej.

Tynk

Tynk, to ostateczna, wykończeniowa warstwa elewacji, której zadaniem jest ochrona całości systemu przed uszkodzeniami mechanicznymi. Jego funkcja polega także na osłonięciu materiału izolacyjnego przed negatywnym wpływem wiatru, deszczu i innych czynników atmosferycznych. Tynk sprawia także, że styropian lub wełna mineralna nieco wolniej się starzeją i nie tracą właściwości termoizolacyjnych. Pełni również ważną funkcję dekoracyjną.

Styropian na styropian?

ETICS oparty na styropianie można bez przeszkód montować na już istniejące warstwy ocieplenia. Wymaga to jednak zapewnienia tym warstwom odpowiedniej przyczepności do podłoża. Można to osiągnąć poprzez iniekcję kleju poliuretanowego pod starą warstwę ocieplenia. Ponieważ każdy system termoizolacji ma określoną wytrzymałość, w Polsce era układania nowych warstw ETICS na stare z pewnością dopiero nastąpi.

Rodzaje styropianu

Do izolacji cieplnej budynku stosuje się zazwyczaj tradycyjny styropian EPS, czyli polistyren ekspandowany. Na rynku dostępnych jest jednak kilka rodzajów tego materiału.

Styropian fundamentowy – Posiada znacznie większą od styropianu tradycyjnego odporność na działanie wody i wszelkiego typu uszkodzenia mechaniczne.

Styropian akustyczny - Stosowany wszędzie tam, gdzie wymagana jest podwyższona izolacyjność akustyczna. Świetnie sprawdza się głównie jako izolacja podłóg, nie oznacza to jednak, że nie można z niego wykonywać izolacji dźwiękowej ścian.

Srebrno-szary - To styropian o zredukowanym współczynniku przenikalności cieplnej. Ponieważ jego skuteczność izolacyjna istotnie jest dość duża, wykorzystuje się go przede wszystkim w izolacji budynków energooszczędnych i pasywnych. Pewną jego wadą jest niestety dość wysoka cena, która sprawia, że inwestorzy często rezygnują z jego zastosowania nawet kosztem efektywności termoizolacji.

Dlaczego styropian?

Odpowiedzi na to pytanie trudno udzielić w jednym zdaniu. Materiał o którym mowa posiada bowiem co najmniej kilka cech, które sprawiają, że w znacznej mierze przewyższa on inne konwencjonalne materiały termoizolacyjne.

Pierwszą z tych cech jest oczywiście odporność na wszelkiego typu uszkodzenia mechaniczne. Mimo że styropian jest dość kruchy, cechuje go odporność na naciski, uderzenia i długotrwałe odkształcenia. Styropian zabezpieczony siatką z włókna szklanego i warstwą tynku bardzo trudno jest uszkodzić nawet używając znacznej siły. Kolejny argument przemawiający za zastosowaniem styropianu do wykonania powłoki termoizolacyjnej naszego domu, jest jego znakomita odporność na działanie wody. Materiał nie wchłania wilgoci i i nie dopuszcza do jej migracji w strukturę muru. Bez przeszkód można więc stosować go także do termoizolacji ław i ścian fundamentowych. Omawiany materiał jest ponadto łatwy w obróbce i montażu. Jest materiałem znacznie lżejszym od wełny mineralnej i w przeciwieństwie do niej nie ulega zawilgoceniu, dzięki czemu nie traci właściwości termoizolacyjnych. Za zastosowaniem styropianu nade wszystko przemawia także jego niska cena (jest o około 30 % tańszy od wełny i ten właśnie czynnik odgrywa zapewne decydującą rolę w jego rosnącej popularności.

Wybierając konkretny styropian należy pamiętać, że tak jak wszędzie, także i tutaj ni warto decydować się na materiał niewiadomego pochodzenia. Z czasem może się bowiem okazać, że jego jakość pozostawia wiele do życzenia, a to z pewnością odbije się poważnie na jakości wykonanej izolacji. Najlepiej więc wybrać produkt znanego producenta o ustalonej renomie i pozycji na rynku. Aby uniknąć problemów z funkcjonowaniem docieplenia, warto zdecydować się na zakup całego systemu od jednego producenta. Zyskujemy wówczas pewność, że wszystkie wchodzące w jego skład preparaty będą ze sobą dobrze współpracować. Ważny jest także fakt, że decydując się na taki gotowy system zyskujemy gwarancję producenta na jego bezawaryjne działanie przez określony czas. Wykonując ETICS z elementów i zapraw pochodzących od różnych producentów takiej gwarancji nie mamy. Kupując system, możemy być też pewni, że nabyte materiały rzeczywiście są tym, za co uchodzą. Nie musimy się obawiać na przykład podróbek styropianu, które niestety dość często pojawiają się w obiegu.

A wady?

Oczywiście styropian ma także i pewne cechy, których niestety nie można uznać za pozytywne. Przede wszystkim ni może być stosowany w miejscach, w których izolator będzie na stałe stykał się z materiałami ropopochodnymi (papy, lepiki itp.). Kontakt taki będzie bowiem powodował reakcje, które czasem doprowadzą do zanikania styropianu. Omawiany materiał nie może także zbyt długo być wystawiony a bezpośrednie działanie promieni słonecznych i wysokiej temperatury. Pierwszy z tych czynników wywoła bowiem nieodwracalne uszkodzenie powierzchni płyt styropianowych, drugi zaś może spowodować jego stopienie.

Mocujemy styropian, czyli kilka słów o klejach

Płyty mające stanowić podstawę termoizolacji budynku przykleja się do zewnętrznych ścian budynku za pomocą kleju. Generalnie na rynku chemii budowlanej dostępne są obecnie dwa rodzaje klejów dedykowanych do BSO.

Pierwszy z nich to kleje dyspersyjne sprzedawane w formie suchych zapraw. Ich przygotowanie wymaga jedynie wymieszania z wodą. Niektóre z nich można stosować jedynie wewnątrz budynku. Nanosi się je na styropianowe płyty w formie placków stanowiących po zaschnięciu punkty mocujące izolator do ściany. Tego typu kleje nie wydzielają żadnego zapachu i nie zawierają szkodliwych substancji lotnych. Znakomitą dla nich alternatywą, dzięki której czas montażu ocieplenia ulegnie znacznemu skróceniu, są kleje w postaci pianek poliuretanowych. Pianki takie nie wymagają w zasadzie żadnego przygotowania. Pojemnik pod ciśnieniem wystarczy osadzić na specjalnym pistolecie i można przystępować do pracy. Są znacznie bardziej wydajne od sypkich zapraw i znacznie szybciej się je aplikuje . Dziwi więc fakt, że wciąż jeszcze cieszą się zbyt wielką popularnością wśród wykonawców, tym bardziej, że ich koszt jest porównywalny z kosztem zapraw tradycyjnych.

Ocieplanie styropianem a normy przeciwpożarowe

Styropian stosowany w budownictwie musi spełniać określone normy bezpieczeństwa. Musi to być materiał samo gasnący, czyli taki, który nie jest w stanie zapalić się od iskry ani płonąć własnym płomieniem

Zasady przeciwpożarowe związane z izolacją termiczną oraz ocieplaniem ścian zewnętrznych reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 4 lutego 1999. Stanowi ono między innymi:

Okładzina zewnętrzna i jej zamocowanie mechaniczne, a także izolacja termiczna ściany zewnętrznej budynku na wysokości powyżej 25m od poziomu terenu muszą być wykonane z materiałów niepalnych.
Dopuszcza się ocieplenie ściany zewnętrznej budynku mieszkalnego, wzniesionego przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, o wysokości do 11 kondygnacji włącznie, z użyciem samogasnącego polistyrenu spienionego, w sposób zapewniający nierozprzestrzenianie ognia.“

Generalnie stosownie styropianu jako materiału termoizolacyjnego dopuszcza się w wysokich budynkach do wysokości 25 metrów. Wyżej należy izolować już tylko wełną mineralną. Jeżeli jednak chodzi o budynki powstałe jeszcze przed wejściem w życie w/w rozporządzenia a mające do jedenastu kondygnacji, całość termoizolacji może być wykonana z styropianu, pod warunkiem, że będzie ona sporządzona w sposób uniemożliwiający rozprzestrzenianie się ognia. W praktyce jednak nie stwierdzono, by ogień miał możliwość rozprzestrzenić się poprzez warstwę styropianu na elewacji budynku.

Jak wybierać materiał do termomodernizacji

- unikaj niezwykle tanich materiałów
- pytaj o rekomendacje audytorów zrzeszonych w ZAE
- wybieraj izolatory posiadające rekomendacje Instytutu Techniki Budowlanej
- wybieraj markowe produkty od znanych producentów
- sprawdzaj w internecie i prasie branżowej, które produkty -posiadają certyfikaty jakości na stronach GUNB i UOKiK

Opracował: Sambor Zarzycki

Źródła:
Chemiabudowlana info
Cieplej pl
Renovadex pl

Autor: chemiabudowlana.info - zobacz wizytówkę firmy