Znajdujący sie pod ochroną konserwatorską Spichrz Cesarski B w Hamburgu to imponująca budowla z cegieł, pochodząca z 1878 roku. Historyczna substancja budowlana szczególnie podczas restaurowania elewacji wymagała szczególnych umiejętności konserwatorskich, aby w możliwie największym stopniu zachować oryginalny charakter neogotyckiej cegły. Prace te zlecone zostały regensburskiemu Zakładowi Kamieniarskiemu. Każda cegła na całej liczącej 12 kondygnacji wysokości budynku została oddzielnie zbadana przez rzeczoznawcę i poddana zabiegom konserwatorskim. W trakcie ręcznie prowadzonych prac zostało wymienionych ponad 50.000 cegieł, zaś renowację ceglanej elewacji przeprowadzono z zastosowaniem systemów firmy Remmers.

Za te właśnie szczególne osiągnięcia w rzemieślniczej konserwacji zabytków Konserwator Dyplomowany, Sebastian Endemann (na zdjęciu obok po prawej) z Zakładu Kamieniarskiego w Regensburgu, otrzymał nagrodę Bernharda Remmersa za rok 2010.

Spichrz cesarski B został wzniesiony w latach 1878/79, jeszcze przed założeniem Wolnego Portu i budową Miasta Spichlerzy, w stylu gotyku ceglanego i jest najstarszą zachowaną budowlą tego typu w Hamburgu. Przez swe położenie w punkcie łączącym porty Magdeburski i Brooktor tworzy niepowtarzalne wejście do budowanej aktualnie dzielnicy Übersee.

Imponująca budowla ceglana została poddana gruntownej renowacji w latach 2005 do 2007 przez firmę Otto Wulff Bauunternehmung, z Hamburga. Projekt przebudowy i rozbudowy stworzyła hamburska architekt Mirjana Markovic.

Wręczona w tym roku nagroda została przyznana nie tylko w uznaniu szczególnych umiejętności w zakresie rzemieślniczej restauracji zabytków, ale także za wzorcowe wręcz połączenie tradycyjnych technik rzemieślniczych z najnowocześniejszą technologią, przy równoczesnym uwzględnieniu aspektów konserwatorskich.Spichrz Cesarski B zyskał niedawno nową funkcję: obecnie mieści się w nim "Międzynarodowe Muzeum Morskie w Hamburgu". Na 10 kondygnacjach prezentowanych jest 3000 lat światowej historii żeglugi morskiej ze zbiorów profesora Petera Tamma.

Na konserwatorach zabytków szczególne wrażenie wywiera niespotykana symbioza między zachowanym klimatem typowego hamburskiego spichrza sprzed lat i jego wykorzystaniem jako zbioru eksponatów Muzeum Morskiego.

Stan wyjściowy obiektu

- Mrozoodporne cegły o wytrzymałości na ściskanie wynoszącej 17 - 32 N/mm² wykazują wyraźnie cechy zwietrzenia, jak łuszczące się powierzchnie i tworzenie łuskowatych warstw
- Luki załadunkowe i ich otoczenie noszą wyraźne mechaniczne ślady użytkowania
- Poniżej stref elewacji prowadzących wodę znalazły się duże skupiska szkodliwych soli
- Niewielka część cegieł glazurowanych wykazywała wyszczerbienia
- Mur ceglany został zbudowany z użyciem zaprawy wapienno-cementowej, przez co znaczna część spoin była mocno zwietrzała i wymyta

Oznaczenie parametrów i wykonanie powierzchni wzorcowej

Badania wstępne przeprowadzone zostały we współpracy z dyplomowanym konserwatorem, panem Sebastianem Endemannem oraz z Branżowym Laboratorium ds. Zagadnień Konserwatorskich w Ochronie Zabytków doktora Eberharda Wendlera. Ich celem było określenie warunków, jakie należy spełnić, aby prawidłowo przeprowadzić zabiegi konserwatorskie i restauratorskie. Na ścianie zachodniej wybrano powierzchnię wzorcową o rozmiarach 4,50 x 2,00 metry, zawierającą uszkodzenia reprezentatywne dla całej elewacji. Stan cegieł i zaprawy określono w oparciu o ustalenie parametrów wodochłonności oraz o pomiar oporu wierceń. Następnie wykonano na niej przykładową, zmierzającą do możliwie najwierniejszego zachowania oryginalnej substancji budowlanej, konsolidację powierzchni elewacji.

Restauriermörtel SK jako multitalent

Koncepcja renowacji precyzyjnie opisuje przewidywane zabiegi, mające na celu reprofilowanie zwietrzałych cegieł z daleko idącym zachowaniem oryginalnej substancji budowlanej:
- ponowną aplikację obluzowanych powierzchni cegieł
- zamknięcie wyłomów i zniwelowanie różnic poziomów
- zastosowanie uzupełnień ubytków w cegłach
- nowe spoinowanie uszkodzonej siatki spoin
- kolorystyczne dopasowanie zaprawy do barwy powierzchni uzupełnianej cegły

Zaprawa Remmers Restauriermörtel SK okazała się podczas realizacji tych wymagań niezastąpiona. Ostatecznie użyto około 15 ton zaprawy wzbogacanej tworzywem. Decydujące były właściwości produktu i jego cechy zastosowawcze: możliwość aplikacji na grubość „schodzącą do zera” i parametry fizyczne zgodne z wymaganiami przy możliwie niewielkich naprężeniach własnych. Zaprawa przekonała także swymi cechami fizykomechanicznymi, dostosowanymi do ceglanego podłoża, jak np. wytrzymałość na ściskanie i na rozciąganie zginające, oraz transport wilgoci.

Koncepcja renowacji

- Czyszczenie na sucho (piaskowanie) i na mokro
- Wymiana zniszczonych cegieł
- Wzmocnienie cegieł za pomocą środka Remmers Steinfestiger
- Pokrycie i wygładzenie cegieł o zdegradowanej powierzchni za pomocą szlamu
- Przytwierdzenie szpilami powierzchni cegieł wydających pusty odgłos
- Ponowna aplikacja obluzowanych powierzchni cegieł za pomocą Restauriermörtel SK
- Naniesienie Restauriermörtel SK w wyłomach, zbrojenie drutem ze stali szlachetnej
- Uzupełnienie uszkodzonej siatki spoin za pomocą Restauriermörtel
- Dodatkowe zabezpieczenie warstw za pomocą kołków ze stali szlachetnej
- Nałożenie Restauriermörtel SK na nośne powierzchnie cegieł, zbrojenie z drutu ze stali szlachetnej
- Nałożenie Restauriermörtel SK w miejscach małych wyłomów i różnic poziomów

Renowacja

Historyczna substancja budowlana znajdującego się pod ochroną konserwatorską Spichrza Cesarskiego wymagała zachowania szczególnej staranności. Na całej wysokości 12 kondygnacji Zakład Kamieniarski z Regensburga poddał oddzielnej ocenie i zabiegom prawie każdą cegłę, aby w możliwie największym stopniu zachować oryginalny charakter tej ceglanej neogotyckiej budowli. Łącznie odrestaurowano 7.000 m 2 powierzchni elewacji.

Prace restauratorsko-konserwtorskie w liczbach

- wbudowano 50.000 sztuk cegieł dopasowanych do istniejącego muru
- naprawiono 2.500 m² spoin
- w 15.000 sztuk cegieł uzupełniono uszkodzone powierzchnie
- zamocowano 2.000 skorup ceglanych
- wyszlamowano spękane warstwy 110.000 sztuk cegieł
- wbudowano 3.000 kg zaprawy wtłaczanej
- w 550 punktach dokonano mocowania szpilami klejenia (A4)
- integracja kolorystyczna (prace retuszerskie) objęła 1.500 m²

Źródło: Remmers

Autor: Remmers - zobacz wizytówkę firmy