Na podstawie dyskusji z dr. inż. Arturem Pałaszem, specjalistą firmy Spektrochem, opowiadamy o tynkach. Czym się różnią, kiedy i jakie stosować, na co zwrócić uwagę w przypadku wełny i styropianu. Z rozmową w całości można zapoznać się na naszym forum.obud.pl.

Mineralne, silikonowe, silikatowe, strukturalne - szeroka oferta producentów poszczególnych tynków jest do siebie podobna wyłącznie w teorii. W praktyce wygląda to tak, że skład surowcowy i właściwości są od siebie bardzo różne. Nie ma więc odpowiedzi na pytanie, jaki rodzaj tynku jest najlepszy. Nie ma reguły, że na przykład lepsze są silikatowe czy silikonowe. Od jednego producenta tynk silikatowy będzie miał dobre właściwości pod kątem np. brudzenia się w minimalnym stopniu przy ruchliwej drodze, u innego producenta ten sam rodzaj tynku, może mieć zupełnie inne właściwości. Co więcej, nawet tynki tej samej kategorii mają ten sam skład.

Na rynku funkcjonują dwie grupy towarów: jedne z właściwościami opartymi na pracy badawczej, drugie z dobrym zapleczem marketingowym. Fantazje mogą dotyczyć wszystkiego, na przykład nienagrzewania się elewacji, na którą padają promienie słoneczne. Sposobem na RZECZYWISTE wykazanie właściwości danego tynku są badania, które jasno wykazują trwałość, czy przyczepność do różnych wypraw (mineralnych, dyspersyjnych, itp.). Badania te są udostępniane przez producenta na życzenie klienta. Warto z tej możliwości korzystać.

Tynk tynkowi nierówny

Tynki dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne. Trzeba pamiętać, że tynk, na przykład wapienny do stosowania na zewnątrz ma inny skład niż tynk wapienny do stosowania wewnątrz! I tak jest analogicznie ze wszystkimi tynkami. Niektóre, jak tynk gipsowy, stosuje się wyłącznie do wewnątrz, a i to nie wszędzie. Ze względu na niską odporność na działanie wody, nie należy stosować tego typu tynków w łazience, kuchni czy piwnicy. Tynki stosowane zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz to, na przykład wspomniane powyżej tynki wapienne bądź cementowo-wapienne. Charakteryzuje je wysoka odporność na wilgoć.

Tynki czysto cementowe są odporne na działanie wody, lecz mało paroprzepuszczalne. Nadają się wyłącznie na strefy cokołowe budynków, gdzie występuje silne działanie wody. Z kolei na strefę położoną powyżej cokołów nadają się tynki cementowo-wapienne o dużej paroprzepuszczalności.

Warunki to jedno, kolejnym kryterium decydującym o wyborze tynków jest podłoże. Obowiązującą zasadą sztuki budowlanej jest stosowanie materiałów tynkarskich słabszych od podłoża, na które są nakładane. Trzeba również mieć na względzie obowiązujące normy budowlane, szczególnie jeśli chodzi o systemy dociepleniowe.

Systemy dociepleniowe a wybór tynku

W przypadku wełny i styropianu istotnym będzie kryterium niepalności. W tym przypadku sprawa jest prosta, bo jedyny tynk, jaki jest niepalny, to tynk mineralny. Również jeśli chodzi o wełnę, jako ocieplenie, wygrywa tynk mineralny, gdyż wykazuje wysoką paroprzepuszczalność.

W przypadku styropianu, można zastosować każdy rodzaj tynku, sugerując się między innymi parametrem odporności na korozję biologiczną. W tym wariancie najmniejszą odporność na korozję wykazują tynki akrylowe. Lepszym rozwiązaniem od nich są tynki mineralne, silikonowe, czy silikatowe.

Generalnie istnieje mit, który mówi, że na styropian nie powinno się stosować tynków silikonowych i silikatowych. Nie jest to prawda. Można bez problemu stosować tynki dyspersyjne wszelkiego rodzaju zarówno na wełnę jak i styropian. Ograniczeniem mogą być przepisy pożarowe, które mówią o stosowaniu wełny na elewacje, które mają być klasyfikowane jako odporne na płomień. Tu można stosować tynki mineralne, gdyż tylko one nie są palne. Pozostałe wyprawy ulegają spalaniu (organiczne). Stąd wziął się mit o stosowaniu tynków mineralnych tylko na wełnę - tak, ale tylko w przypadku elewacji z wymaganiem niepalności (od któregoś tam piętra bodajże) - tłumaczy Artur Pałasz, specjalista firmy Spektrochem.Przy systemach dociepleniowych nie miesza się części składowych systemu (siatki, kleje, tynki) poprzez zakup poszczególnych mas klejowych lub tynkarskich u różnych producentów. Systemy stanowią całość i są z założenia kompatybilne. Mieszanie ze sobą produktów pochodzących od różnych producentów może obniżyć trwałość systemu jako całości. Stosowanie rozwiązań systemowych jest też szansą na pozytywne rozpatrzenie reklamacji.

Tynki strukturalne

Jeśli chodzi o tynki strukturalne, warto wiedzieć jak zachowują się na ścianie. Czyli inaczej mówiąc, jak się z nimi obchodzić. Tynk typu kornik ma bardziej zróżnicowaną strukturę od tynku typu baranek. Materiały te różnią się układem napełniaczy, ale i składem, kornik ma większa ilość piasku kwarcowego. Powoduje to, że tynk ma większą podatność na erozję, bo piasek kwarcowy nie powinowaci się dobrze ze spoiwem dyspersyjnym.

Tynk nakładamy na tynk

Tynk można nakładać na stary tynk, wszystko zależy od tego, jak wiekowa jest pierwsza powłoka. Warunek: musi być to tynk stanowiący podłoże nośne dla nowej wyprawy. Jeżeli nie jest to tynk wapienny - silnie alkaliczny, wówczas można nakładać bez problemu. Aby sprawdzić nośność tynku, w przypadku, gdy nie pamiętamy, jaki tynk stosowano wcześniej, wykonuje się próbę odczynu alkalicznego za pomocą papierka wskaźnikowego. Pojawienie się niebieskiego zabarwienia świadczy o odczynie alkalicznym. Wówczas należy zastosować powłokę odcinającą stary tynk, gdyż nowa wyprawa może nie być odporna na podłoże alkaliczne. Można również na rynku poszukać tynków, które są odporne na aplikacje na podłożu alkalicznym. Powyższe dotyczy tynków dyspersyjnych (akrylowych, silikonowych). Tynki silikatowo-dyspersyjne oraz mineralne nie mają takich ograniczeń.

Jak zabezpieczyć tynk na ścianie

Wyprawy tynkarskie można zabezpieczyć mikrobiologicznie - powłokowo. Efekt jest o tyle trwały, o ile dobre jakościowo jest spoiwo dyspersyjne w tynku (wyprawa nie nasiąka nadmiernie). Bardzo ważne jest, aby producent tynku używał biocydu powłokowego, który nie ulega wymywaniu. Odpowiednia dawka takiego biocydu, odpowiednie spoiwo, plus biocyd nie ulegający wymywaniu, i można uzyskać ochronę na kilkanaście lat. Ważne jest, aby w tynku nie stosowane były surowce, które mogą stanowić pożywkę dla grzybów i glonów. Takie tynki to mniejszość i mają swoją cenę, gdyż dodatek biocydów o dobrej jakości jest kosztowny. Należy szukać tynków, których producenci mogą się pochwalić długą gwarancją oraz badaniami biologicznymi wyprawy. Nie ma znaczenia jaki jest to tynk, akrylowy, silikatowy czy silikonowy - każdy można zabezpieczyć odpowiednio przed korozją biologiczną.

Efekt starzenia się wyprawy jest nieunikniony. Można go minimalizować, spowolnić, ale i tak w efekcie doprowadzi on do destrukcji wyprawy. Od producenta i jego świadomości zależy ile ten proces potrwa. Oczywiście ma na to również wpływ cena tynku. Starzenie jako destrukcja mechaniczna (pękanie, odspajanie, itp.) należy zawsze rozpatrywać oddzielnie od destrukcji biologicznej.

Chemia w ujęciu ekologii

Aby móc odpowiedzieć na pytanie: czy tynki są ekologiczne, trzeba sprecyzować, co właściwie świadczy o tej ekologii? Czy chodzi o proces produkcji, czy raczej o dalsze użytkowanie produktu? Na etapie powstawania nie ma w zasadzie mowy o ekologii. Są to procesy wymuszone działalnością ludzką, których wynikiem praktycznie zawsze jest uszczerbek na środowisku. Ekologiczność materiałów w kontekście chemii budowlanej, rozpatrywana jest pod względem ich emisyjności. Rozmowa do przeczytania na forum: http://www.forum.obud.pl/viewtopic.php?f=78&t=3026

Marta Sobiecka

Autor: chemiabudowlana.info - zobacz wizytówkę firmy