Z początkiem lat siedemdziesiątych wprowadzono do wykonawstwa hydroizolacji elementów budowli stykających się z gruntem modyfikowane tworzywem sztucznym masy bitumiczne. W pierwszych latach ich stosowania były to produkty 1-komponentowe, z czasem wprowadzono 2-komponentowe. Tworzą one grubowarstwowe hydroizolacje, które z powodzeniem chronią obiekty przed działaniem wody opadowej i gruntowej. Spełniają również warunki stawiane tzw. izolacji ciężkiej.

Do najważniejszych, pozytywnych właściwości tych materiałów zaliczyć można:
- możliwość układania na wilgotnych podłożach;
- przenoszenie rys i pęknięć (nawet do 5 mm);
- w krótkim czasie odporność na deszcz;
- z uwagi na pełne połączenie się z podłożem brak możliwości podsi±kania wody (właściwość prawie nie osiągalna w przypadku stosowania pap i folii);
- skuteczne i nie skomplikowane łączenie izolacji detali, np. przejść rurowych z izolacją powierzchniową;
- brak konieczności wykonywania tynków na elementach drobnowymiarowych (cegła);
- ich ciągłość, tzn. brak występowania połączeń.

W Niemczech gdzie ponad 80% fundamentów zabezpiecza się masami bitumicznymi obowiązują "Wytyczne dla projektowania i wykonywania izolacji elementów budowli stykających się z gruntem za pomocą zmodyfikowanych tworzywem sztucznym grubowarstwowych powłok bitumicznych". Wytyczne te regulują kwestie poprawnego projektowania oraz wykonawstwa hydroizolacji.

Prawidłowe projektowanie hydroizolcji musi być poprzedzone dokładną analizą obciążenia wodą. Generalnie mamy zawsze do czynienia z oddziaływaniem wilgoci na elementy budowli stykające się z gruntem. Może to być wilgoć, która nie wywiera parcia hydrostatycznego oraz wilgoć wywierająca takie parcie. W pierwszym przypadku jest to woda podcągana kapilarnie przez grunt lub też woda opadowa, która bez większych oporów przenika przez grunt mało spoisty. Wymagany jest tu współczynnik przepuszczalności wody co najmniej 0,01 cm/s. Brak istotnego parcia hydrostatycznego można również osiągnąć przy gruntach spoistych, jednak pod warunkiem stosowania pionowych warstw odsączających, które kierują wodę do poprawnie działającego drenażu. W przeciwnych przypadkach mamy do czynienia z parciem hydrostatycznym, które zależy od wysokości słupa wody gruntowej.

Wykonywanie powłoki

Grubowarstwowe powłoki bitumiczne należy wykonywać z uwzględnieniem wpływów czynników atmosferycznych. Podczas stosowania materiałów uszczelniających (izolacyjnych) temperatura podłoża i temperatura powietrza powinna wynosić co najmniej +5ºC. Niedopuszczalne jest zmoczenie wykonanej powłoki deszczem przed osiągnięciem przez nią odporności na działanie tego czynnika atmosferycznego. Przed wyschnięciem powłoki uszczelniającej (izolacyjnej) należy wykluczyć działanie mrozu i obciążenie wodą.Do wymieszania produktów 2-komponentowych należy użyć wolnoobrotowych mieszarek przewidzianych dla danego systemu izolacyjnego. Produkty te miesza się ze sobą tak długo, aż powstanie jednorodna masa. Należy przy tym przestrzegać czasów mieszania przewidzianych przez producenta.

Grubowarstwowe powłoki bitumiczne stosuje się zasadniczo do wykonywania izolacji pionowych i poziomych na powierzchniach budowli stykających się z gruntem. Oprócz tego zastosowania grubowarstwowe powłoki bitumiczne sprawdziły się jako materiał nadający się do wykonywania izolacji poziomych, np. tarasów, dachów zielonych, stropów garaży podziemnych. W zależności od konsystencji powłoki te nakłada się poprzez szpachlowanie lub natryskiwanie. Z reguły grubowarstwowe powłoki bitumiczne wykonuje się w dwóch cyklach roboczych stosując (lub nie) wkładki wzmacniające. Generalnie wykonując izolacje w dwóch warstwach otrzymuje się powłoki o równomiernych grubościach.

W tym przypadku kryjąca warstwa powłoki, nakładana metodą szpachlowania wypełniającego na całej powierzchni stanowi pierwszą warstwę izolacji. Jeżeli zakładana głębokość zanurzenia w wodzie przekracza 2,5 m, wówczas należy wykonywać izolacje w sposób specjalny, który w każdym przypadku przewiduje stosowanie wkładek wzmacniających. W zależności od przypadku obciążenia powłokę należy nakładać równomierną warstwą o odpowiedniej grubości (tabela 1). Należy tu zwracać uwagę na informację producentów, dotyczącą, tzw. suchej pozostałości masy bitumicznej. Wartość ta dla różnych produktów może się znacząco różnić.

Przypadek obciążenia	Wykonanie izolacji	Minimalna grubość warstwy suchej
Wilgoć gruntowa	2 warstwy	3 mm
Woda bez ciśnienia	2 warstwy	3 mm
Woda pod ciśnieniem - głębokość zanurzenia mniej niż 2,5m.	2 warstwy	4 mm
Woda pod ciśnieniem - głębokość zanurzenia powyżej 2,5 m	2 warstwy + wkładka wzmacniająca	ok. 6 mm

Grubość warstwy kontroluje się, kiedy powłoka jest jeszcze świeża. Kontrolę przeprowadza się sprawdzając zużycie materiału (określona liczba pojemników na jednostkę powierzchni) oraz mierząc grubość mokrej warstwy. Nie można jednak wykluczyć wahań grubości warstwy podczas nakładania powłoki, uwarunkowanych metodami jej wykonywania. Wahania te trzeba odpowiednio uwzględniać przy określaniu zużycia materiału, w taki sposób, aby jednak zachować przewidzianą minimalną grubość powłoki. Grubość suchej warstwy powłoki określa się poprzez pobranie próbki.

Minimalna grubość warstwy dla przypadku naturalnej wilgotności gruntu wynosi 3 mm. Dla przypadku obciążenia wodą wywierająca parcie hydrostatyczne wartość ta nie może być mniejsza niż 4 mm.

Wymagana wartość warstwy suchej dla danego obciążenia zależy od systemu izolacji i jest podawana na pojemnikach. W żadnym miejscu wymagana wartość grubości warstwy nie może być przekroczona o 50%.W przypadku przerw w pracy grubość warstwy powłoki w danym miejscu musi być zredukowana do zera. Podczas ponownego rozpoczęcia robót w miejscu przerwania powłoki trzeba stosować nakładki. Nie wolno przerywać wykonywania powłoki w narożach.

Szczególnie należy uważać na wyokrąglenie i górne zakończenie ścian. Obecnie często rezygnuje się z wykonywania izolacji poziomej powyżej strefy wody rozpryskowej (strefa cokołu budynku). Starannie wykonana izolacja pionowa strefy wody rozpryskowej przy użyciu hydraulicznie wiążących mikrozapraw uszczelniających zapobiega w normalnych warunkach przemoknięciu muru. Jeżeli jednak spodziewane jest powstanie uszkodzenia uszczelnienia cokołu - uwarunkowane użytkowaniem - względnie może dojść do oddziaływania wilgoci podchodzącej kapilarnie należy wykonać izolację poziomą.

Materiały gruntujące

Materiały gruntujące muszą gwarantować przyczepność nakładanych na nie grubych powłok bitumicznych oraz mają za zadanie wiązanie pyłu występującego na powierzchni. W zależności od rodzaju podłoża i wybranego materiału gruntującego mogą one przenikać do podłoża i wzmacniać je. Do wykonywania powłok gruntujących nadają się emulsje asfaltowe. Nie należy do gruntowania roztworów asfaltów w niskowrzących rozpuszczalnikach, jak np. benzen.

Rozmieszczenie izolacji

Przejścia

Przejścia różnego typu instalacji zasadniczo powinny być tak rozmieszczane, aby przechodziły w strefie nie poddawanej stałemu obciążeniu wody. W tym przypadku obciążenia wodą grubowarstwowe powłoki bitumiczne mogą być wykonywane na przejściu w formie wyokrąglonej.

W przypadku obciążenia wodą pod ciśnieniem generalnie należy stosować stałe lub rozkręcane konstrukcje kołnierzowe ze śrubowymi uszczelnieniami. Materiały, z których wykonane są wbudowywane elementy, muszą tolerować materiały, z jakich wykonano hydroizolację.

Szczeliny

Rozmieszczenie i wykonanie szczelin dylatacyjnych wymaga ich starannego zaprojektowania. Szczeliny dylatacyjne należy uszczelnić taśmą uszczelniającą dostosowaną do systemu izolacji (uszczelnień). Przy przewidywanych większych odkształceniach szczeliny należy taśmie w strefie szczeliny nadać kształt "omegi". Niedopuszczalne jest zaszpachlowywanie szczelin. Taśma uszczelniająca może być mocowana do podłoża poprzez zastosowanie:
- bitumicznej masy hydroizolacyjnej;
- mineralnej, elastycznej mikrozaprawy uszczelniającej;
- kleju z żywicy reaktywnej.

W przypadku występowania parcia wody gruntowej, np. przypadek zamknięcia szczeliny dylatacyjnej w płycie fundamentowej, taśmę uszczelniająca należy mocować do podłoża wyłącznie przy pomocy żywicy.

Połączenia / zakończenia

W obrębie strefy wody rozpryskowej uszczelnienie (izolację) należy wykonywać na wysokości 30 cm ponad terenem. Aby można było nałożyć tynk cokołu wzgl. inną wykładzinę, należy wykonać strefę wody rozpryskowej przy użyciu mikrozaprawy uszczelniającej (hydraulicznie wiążąca zaprawa wodoszczelna). Nakładka między zaprawą uszczelniającą i grubowarstwowa powłoką bitumiczną powinna wynosić min. 10 cm.

Połączenie ścian w fundamentem

Izolację pionową wykonuje się na ścianie czołowej płyty fundamentowej lub ławy fundamentowej na wysokości co najmniej 10 cm od górnej krawędzi. W każdym przypadku należy starannie przygotować podłoże. Trzeba zadbać o wykonanie wystarczającej nakładki między szlamem uszczelniającym i grubowarstwowymi powłokami bitumicznymi. Wielkość tej nakładki winna wynosić co najmniej 10 cm.

Zabiegi ochronne i warstwy ochronne

Zabiegi ochronne wykonuje się w celu tymczasowego zabezpieczenia izolacji w fazie wykonawczej. W przypadku odpowiedniej konstrukcji zabiegi te przejmują funkcje warstwy ochronnej.

Niezabezpieczone izolacje nie mogą być obciążane, np. przez materiały budowlane, sprzęt i rusztowania.

W trakcie schnięcia grubowarstwowe powłoki bitumiczne trzeba w odpowiedni sposób zabezpieczać przed działaniem ciepła, np. przed intensywnym promieniowaniem słonecznym. Izolacje zabezpiecza się np. przez nałożenie folii. Do momentu wyschnięcia warstwy izolacji należy chronić ją przed takimi obciążeniami, jak np. woda gruntowa, deszczowa, spiętrzona i woda powierzchniowa. Podczas schnięcia izolacje trzeba także zabezpieczyć przed działaniem mrozu - np. stosując nadmuch ciepłego powietrza. W tym przypadku nie wolno stosować otwartego ognia i promieni podczerwonych. Zasadniczo grubowarstwowe powłoki bitumiczne należy chronić przed działaniem substancji dla nich szkodliwych, takich jak np. smary, paliwa, rozpuszczalniki lub oleje szalunkowe.

Warstwy ochronne muszą stale zabezpieczać izolację budowli przed działaniem szkodliwych czynników statycznych, dynamicznych i termicznych. W indywidualnych przypadkach warstwy te mogą tworzyć warstwy użytkowe budowli, np. warstwa stanowiąca docieplenie ścian.

Materiały warstw ochronnych muszą chemicznie tolerować grubowarstwowe powłoki bitumiczne. Warstwy ochronne, które mają być wykonane na gotowej izolacji, mogą być nakładane dopiero po całkowitym wyschnięciu powłoki bitumicznej. Należy unikać obciążeń punktowych i liniowych oraz takich obciążeń, które poprzez powstanie wgnieceń w powłoce ujemnie wpłynęłyby na funkcjonowanie izolacji.

Poprzez stosowanie środków ochronnych, takich jak np. warstwy poślizgowe należy zagwarantować, aby żadne ruchy z gruntu nie były przenoszone na izolację.

Wyboru warstwy ochronnej dokonuje się w zależności od oczekiwanych obciążeń i warunków lokalnych.

Izolacje poziome, wykonywane jako grubowarstwowa powłoka bitumiczna np. na warstwie wyrównawczej (chudym betonie) muszą po wyschnięciu - a jeszcze przed wykonaniem płyty fundamentowej - otrzymać warstwę ochronną. Dla oddzielenia izolacji poziomej od warstwy ochronnej należy włożyć między nie folię polietylenową o gramaturze ok. 140 g/m2. Zaleca się aby były to dwie warstwy folii, które by przenosiły odkształcenia warstw układanych na izolacji. W przypadku stosowania estrychu jako warstwy ochronnej, jego minimalna grubość powinna wynosić 5 cm.

Szczeliny dylatacyjne należy kontynuować w sztywnych warstwach ochronnych i utrzymywać ich sprawne funkcjonowanie.

Warstwy ochronne najczęściej wykonuje się z materiałów ciepłochronnych (termoizolacji). Należy zadbać o to, aby te warstwy ochronne, np. nie wciskały się w wyoblenie izolacji wykonane na styku ściana-płyta denna. Realizuje się to poprzez zukosowanie tylnej krawędzi płyty stanowiącej ochronę izolacji. Do przyklejania warstw ochronnych do podłoża trzeba stosować klej, odpowiedni dla danej powłoki bitumicznej. Najczęściej jest to sam materiał hydroizolacyjny, który nanosi się na płyty w postaci "placków" o średnicy ok. 10 cm, w liczbie 6 sztuk.

Wykop należy zasypywać zgodnie z odpowiednimi wytycznymi. Materiał zasypowy należy wbudowywać warstwami i każdą warstwę trzeba zagęszczać. Należy zadbać o to, aby podczas zagęszczania gruntu nie doszło do uszkodzenia warstwy ochronnej. W czasie zagęszczania gruntu nie może dojść do poruszania się warstwy ochronnej zespolonej z hydroizolacją.

Naprawa izolacji wykonanych z grubych powłok bitumicznych

W obszarze występowania ubytków grubowarstwowych powłok bitumicznych należy izolację oczyścić mechanicznie a strefy skrajne przylegające do uszkodzonego miejsca trzeba wyciąć. Krawędzie istniejącej grubowarstwowej izolacji bitumicznej sąsiadującej z uszkodzonym miejscem trzeba sfazować (nadać im skos). Jeżeli pierwotnie wykonana warstwa gruntująca pozostała nienaruszona, można zrezygnować z ponownego gruntowania.

W celu wyeliminowania nieszczelności należy użyć tego samego materiału lub też materiału, tolerowanego przez naprawianą izolację. Podczas naprawy izolacji należy wykonywać dwie warstwy. Pierwszą warstwę wykonuje się o tej samej grubości, jaką posiada przylegająca powłoka istniejąca. Po wyschnięciu pierwszej warstwy na naprawianą powierzchnię i strefę sąsiadującą nakłada się drugą warstwę w formie nakładki o minimalnej szerokości wynoszącej 10 cm i o grubości schodzącej do zera. Należy zapewnić zachowanie minimalnej grubości wynikającej z wielkości obciążenia.

Jeśli izolacja została wykonana z wkładką wzmacniającą, wówczas wkładkę tę wbudowuje się w drugą warstwę na zakład.

dr inż. Mariusz JACKIEWICZ

Źródło: www.deitermann.pl

Autor: weber - zobacz wizytówkę firmy