Czas to pieniądz. Nic więc dziwnego, że inwestorowi prowadzącemu budowę zależy na jak najszybszym zakończeniu wszystkich prac i rozpoczęciu eksploatacji budynku. Aby jednak było to możliwe, do wykończenia wnętrz należy użyć materiałów, które są łatwe w obróbce i nie wymagają długotrwałego wysychania. Do takich materiałów z całą pewnością należy gips i wszystkie materiały budowlane, w których stanowi on podstawowy składnik.

Gips – materiał pełen zalet

Gips to niezwykle miękki i łatwy w obróbce minerał pochodzenia osadowego. Z chemicznego punktu widzenia to nic innego, jak uwodorniony siarczan wapnia o wzorze sumarycznym Ca(SO4)•2H2O. Minerał ten od tysiącleci z powodzeniem stosowany jest w budownictwie jako składnik cementów i innych materiałów budowlanych. Ponieważ jako materiał budowlany znany jest niemal od zawsze, często wykorzystuje się go podczas wykonywania różnorodnych zabiegów renowacyjnych w budowlach o charakterze zabytkowym. Dzięki błyskawicznemu rozwojowi nauki i techniki obecnie wykorzystuje się go z powodzeniem do wyrobu różnorodnych materiałów pozwalających na błyskawiczne wykańczanie i aranżację wnętrz na wiele sposobów. Dzięki temu jedyne ograniczenie w tworzeniu koncepcji na wnętrza domów, mieszkań, czy biur stanowi wyłącznie nasza wyobraźnia. Jego olbrzymią zaletą jest także fakt, że gips to materiał w stu procentach ekologiczny, nie zawierający jakichkolwiek substancji mających negatywny wpływ na organizm człowieka. Do jego wad można zaliczyć jedynie to, że ze względu na łatwe wchłanianie wilgoci, materiałów opartych na gipsie nie można stosować na zewnątrz. Na szczęście to, co jest wadą na zewnątrz, przy stosowaniu wewnętrznym okazuje się nieocenioną zaletą. Materiały gipsowe zastosowane wewnątrz budynku wchłaniają nadmiar wilgoci z pomieszczenia w chłodne i wilgotne dni, a kiedy jest ciepło i sucho oddają ten nadmiar na powrót do atmosfery, zapewniając w ten sposób korzystny, zdrowy mikroklimat mieszkańcom budynku. Gips jest przy tym materiałem zawierającym najmniej substancji szkodliwych spośród wszystkich budulców pozyskiwanych ze źródeł naturalnych. Szkodliwy może być jedynie dla wykonawców, którzy podczas przygotowywania zapraw zazwyczaj wdychają spore jego ilości. Praca z gipsem wymaga więc stosowania masek i gogli ochronnych, które zapobiegną przedostawaniu się pyłu do oczu i dróg oddechowych. Nieco uciążliwe może być także sprzątanie po szlifowaniu pokrytych gipsem ścian. Także i ten problem możemy jednak łatwo rozwiązać, stosując specjalne szlifierki podłączone do odkurzacza przemysłowego. Dzięki takiemu rozwiązaniu niemal cały pył zostaje odessany do zasobnika w odkurzaczu natychmiast po uwolnieniu ze ściany. Szlifowane pomieszczenie nie wymaga więc specjalnego sprzątania, a wykonawca unika zarażenia się na wspomniane zagrożenia.

Gips stanowi podstawowy składnik wielu stosowanych w budownictwie materiałów. Do najczęściej stosowanych należą:

gips budowlany

To rodzaj gipsu przeznaczony między innymi do napraw powierzchni ścian i sufitów (np. wypełniania ubytków, otworów po kołkach itp.) oraz wszelkiego rodzaju prac montażowych i instalacyjnych (osadzanie puszek, wypełnianie bruzd z przewodami elektrycznymi, itp.). Może być również wykorzystywany do sporządzania zapraw i prefabrykatów gipsowych;

gips szpachlowy

To rodzaj gipsowym do wykonywania gładzi na ścianach i sufitach, oraz do prac remontowych polegających na uzupełnianiu ubytków oraz wypełnianiu drobnych rys i pęknięć. Może być również stosowany do montażu prefabrykatów gipsowych oraz mocowania narożników aluminiowych. Przeznaczony jest na typowe podłoża mineralne, takie jak beton, tynk cementowy, cementowo - wapienny i gipsowy oraz płyty gipsowo-kartonowe. Spoiwa tego nie stosuje się na podłoża drewniane, metalowe i z tworzyw sztucznych;

tynki gipsowe

Ze względu na omówione już właściwości gipsu jako materiału pochłaniającego wilgoć, tynki gipsowe mogą być stosowane wyłącznie wewnątrz budynków. Są tanie, łatwe w aplikacji,a co najważniejsze nie wymagają układania na ich powierzchni warstwy gładzi. Tynki te są łatwe w obróbce, a po ułożeniu można je szlifować, uzyskując w ten sposób idealnie równe i gładkie powierzchnie ścian. Tynki na bazie gipsu układa się w warstwie około dwóch centymetrów. Znakomicie maskują więc ewentualne nierówności ścian. W sprzedaży dostępne są w postaci gotowych mieszanek wymagających rozrobienia z wodą. Jednowarstwowy sposób układania sprawia, że czas wykańczania pomieszczeń zdecydowanie się skraca. Także okres ich schnięcia jest zdecydowanie krótszy, niż w wypadku tradycyjnych tynków wapienno - cementowych. Materiały gipsowe zdecydowanie nie nadają się do układania w pomieszczeniach ,,mokrych'', takich jak kuchnia, czy łazienka, ani żadnych innych, w których występuje wysoka wilgotność powietrza. Niska odporność gipsu na uszkodzenia sprawia, że omawiany rodzaj tynków kompletnie nie sprawdza się w przedpokojach, holach i innych miejscach, w których występuje duże prawdopodobieństwo zarysowania ścian. Gipsowe wyprawy tynkarskie można układać na dwa sposoby: ręcznie lub maszynowo. Ze względów praktycznych i ekonomicznych, zdecydowanie bardziej popularna jest oczywiście druga z wymienionych metod. Jej zastosowanie wymaga jednak pewnej wprawy, a przede wszystkim posiadania specjalnego agregatu tynkarskiego. Mimo że układanie tynków gipsowych nie jest zbyt skomplikowane, warto więc rozważyć możliwość zatrudnienia wyspecjalizowanej firmy;

gładzie gipsowe

To także produkty oparte na bazie gipsu, ale zdecydowanie bardziej miękkie i z tego względu dużo łatwiejsze w obróbce. Stosuje się je najczęściej jako wykończeniową warstwę ścian, której grubość wynosi zazwyczaj 2 – 3 milimetry. Po nałożeniu gładzi i ich wyszlifowaniu, ściany zyskują idealną niemal gładkość, a ewentualne nierówności zostają skutecznie ukryte. Pokryte gładziami podłoże można pokryć farbą lub nakleić na nie warstwę tapety. Omawiane materiały dostępne są w postaci suchych zapraw wymagających jedynie wymieszania z wodą. W zależności od stanu podłoża, umiejętności wykonawcy i planowanego sposobu szlifowania gładzie nakłada się w jednej, dwóch lub trzech warstwach. Należy jednak pamiętać, że jedna warstwa okaże się wystarczająca tylko wówczas, kiedy powierzchnię ścian szlifować będziemy mechanicznie. Jeżeli zamierzamy robić to ręcznie, zdecydowanie bezpieczniej będzie nałożyć dwie warstwy gładzi. Na rynku dostępne są także gładzie w formie gotowej do użycia, nie wymagające żadnego przygotowania;

kleje gipsowe

To kolejny produkt tworzony na bazie gipsu, służący do mocowania płyt kartonowo- gipsowych i elementów gipsowych sztukaterii. Kleje gipsowe charakteryzują się stosunkowo szybkim czasem wiązania. Można je stosować właściwe na wszystkich podłożach mineralnych;

szpachle gipsowe

To z kolei szczególny rodzaj materiałów tworzonych na bazie gipsu, przeznaczonych do szpachlowania i wykańczania spoin pomiędzy płytami gipsowo – kartonowymi stosowanymi w systemach suchej zabudowy. Wśród nich znaleźć możemy materiały przeznaczone zarówno do wykonywania spoin, jak i do ich ostatecznego, wierzchniego wykończenia;

płyty kartonowo – gipsowe

To materiały budowlane powstające wskutek sprasowania gipsu pod dużym ciśnieniem i oklejenia tego gipsowego rdzenia warstwami impregnowanego kartonu. Płyty takie wykorzystuje się głównie do wykonywania tak zwanej „suchej zabudowy” , czyli ścianek działowych, sufitów podwieszanych, i innych elementów aranżacji wnętrz. Płyty kg doskonale sprawdzają się także jako ,,suche tynki'', czyli warstwa wykończeniowa ścian wewnętrznych. Po przyklejeniu do ścian z użyciem wspomnianego wyżej kleju gipsowego i połączeniu krawędzi za pomocą mas szpachlowych ich powierzchnię można malować lub okleić tapetą już po kilku godzinach. Nie wymagają więc długotrwałego suszenia. Ich montaż jest prosty i przede wszystkim zdecydowanie szybszy, niż w wypadku tradycyjnych tynków układanych na mokro. W sprzedaży dostępne są nie tylko płyty zwykłe,ale także takie, które charakteryzują się specyficznymi właściwościami. Wśród nich mamy:

płyty typu standard

To zwykłe płyty kartonowo – gipsowe, przeznaczone do wykańczania suchych pomieszczeń, które nie muszą spełniać żadnych szczególnych wymagań pod względem temperatury, wilgotności powietrza, czy dźwiękoszczelności. Świetnie sprawdzają się jako suchy tynk lub powierzchnia ścianek działowych;

Płyty o zwiększonej odporności na wodę

Zarówno ich gipsowy rdzeń, jak i warstwy kartonu nasycone są środkami uniemożliwiającymi pochłanianie wilgoci. Przeznaczone są do wykonywania, ścianek działowych, sufitów podwieszanych i suchych tynków w pomieszczeniach, w których przez pewien czas w ciągu doby panuje wilgotność powietrza powyżej 70%. Sprawdzając się więc znakomicie w domowych łazienkach i kuchniach. Dla odróżnienia od innych rodzajów płyt GK, mają bladozielony kolor i są opatrzone niebieskimi napisami;

Pewną wadą płyt kartonowo – gipsowych, także tych o podwyższonej odporności na wodę, jest fakt, że nie można ich stosować w pomieszczeniach, w których wilgotność powierza okresowo przekracza 85%. Nie nadają się więc do użycia w kabinach prysznicowych,łaźniach, czy obiektach SPA. Właśnie do takich miejsc przeznaczone są jednak innego rodzaju płyty, które można włączyć w gipsowe systemy zabudowy. Chodzi oczywiście o płyty budowlane na bazie XPS. Można stosować je nie tylko do stawiania zwykłych ścianek działowych. W bardzo prosty sposób, wymagający jedynie użycia noża, można wykonywać z nich także elementy łukowe, faliste, czy okrągłe. W sprzedaży dostępne są także płyty z góry przeznaczone do wyginania. Posiadają one specjalne nacięcia wykonane fabrycznie i nie wymagają użycia żadnych narzędzi. Idealnie nadają się więc na przykład do błyskawicznego zabudowania kolistej wanny lub wykonania innych elementów podnoszących atrakcyjność urządzanego wnętrza. Płyty na bazie XPS w odróżnieniu od płyt g-k mogą być stosowane w pomieszczeniach o wilgotności stale przekraczającej 85 %. Wykonywane z nich ścinki działowe nie wymagają stelaży i innych konstrukcji usztywniających. Ze względu na swoje walory, płyty budowlane XPS idealnie sprawdzają się nie tylko w łazienkach, ale także na basenach, w spa i innych publicznych obiektach , których wnętrza narażone są na częsty i długotrwały kontakt z wodą;

Płyty białe

Produkowane z myślą o błyskawicznym remontowaniu pomieszczeń, których wykończenie mają stanowić różnego rodzaju farby ścienne. Ich śnieżnobiała powierzchnia nie wymaga bowiem nakładania kilku warstw farby dla uzyskania pożądanego efektu;

Płyty o zwiększonej odporności na ogień

W wypadku tego rodzaju płyt gipsowy rdzeń zawiera rozdrobnione włókno szklane, którego zadaniem jest zwiększenie spoistości gipsu. Dzięki temu przy kontakcie z ogniem płyty nie ulegają rozsypaniu pod wpływem wysokiej temperatury. Przeznaczone są do tworzenia odpornych na ogień osłon elementów konstrukcyjnych budowli. Doskonale sprawdzają się także jako suche tynki na adaptowanych do celów mieszkaniowych poddaszach budynków. Płyty te mają charakterystyczny, blado czerwony kolor i są opisane na czerwono;

Płyty ogniochronne – impregnowane

To rodzaj płyt kartonowo – gipsowych, które można stosować w miejscach o podwyższonym zagrożeniu pożarowym, jak i tam, gdzie wilgotność powietrza okresowo sięga 75%. W związku z tym idealnie sprawdzają się między innymi do łazienek na poddaszach. Ich powierzchnia ma kolor bladozielony i jest opisana na czerwono;

Płyty do zginania

Ich powierzchnię pokrywają nacięcia umożliwiające naginanie. Dzięki temu można z nich tworzyć elementy koliste, łukowe i faliste. Trwałe kształty uzyskują po przymocowaniu do odpowiednio przygotowanego stelaża. Są idealnym rozwiązaniem do zabudowy łukowych wanien narożnych i tworzenia wymyślnych kształtów sufitu podwieszanego. Płyty gięte dostępne są zarówno w odmianie zwykłej, jak i wodo i ognioodpornej. Możemy więc dobierać je zależnie od naszych potrzeb.

Pewną wadą płyt kartonowo – gipsowych, także tych o podwyższonej odporności na wodę, jest fakt, że nie można ich stosować w pomieszczeniach, w których wilgotność powierza okresowo przekracza 85%. Nie nadają się więc do użycia w kabinach prysznicowych,łaźniach, czy obiektach SPA;

Płyty gipsowo - włóknowe

W uproszczeniu, to sprasowany pod ciśnieniem gips wraz z włóknami celulozowymi. Powstające w tej technologii płyty są bardzo twarde i odporne na takie czynniki jak wilgoć, czy wysoka temperatura. Dzięki temu można wykorzystywać je między innymi do budowy ścian zewnętrznych w technologii szkieletowej. Trzeba jednak pamiętać że muszą wówczas zostać pokryte odpowiednim materiałem nawierzchniowym, jak na przykład tzw płyty obornickie. Ten rodzaj płyt, w przeciwieństwie do płyt GK, nie wymaga gruntowania przed malowaniem lub układaniem płytek ceramicznych. Świetnie sprawdza się w pomieszczeniach wilgotnych, takich jak kuchnie, czy łazienki. Charakteryzują się dobrymi właściwościami izolacyjnymi, dzięki czemu z powodzeniem można je stosować w pobliżu grzejników i urządzeń chłodzących;

Dzięki temu, że gips można bez obaw łączyć w płytach z różnymi innymi materiałami, na rynku dostępne są także płyty, które można określić mianem ,,specjalnych” lub ,,dedykowanych”. Są to płyty w szczególnych właściwościach i funkcjach. Do tej kategorii zaliczyć można między innymi:

Płyta Soundboard firmy Knauf

Jest to płaski głośnik wykończony płytą gipsową oraz pokryty membraną. Stosując tą płytę zapewniamy niewidoczną instalację głośników. Płyta Soundboard nadaje się do podłączenia do konwencjonalnych zestawów stereo, jak również do standardowego wzmacniacza.

Może być instalowana w systemach ścian oraz sufitów, nawet po ich wybudowaniu. Płyta Soundboard znajduje zastosowanie w budynkach użyteczności publicznej, w salach konferencyjnych, audytoriach, muzeach, czy na lotniskach;

Płyty izolacyjno – akustyczne

Dzięki specjalnie dobranemu składowi rdzenia, posiadają znakomite parametry izolacyjności akustycznej. Z tego też względu świetnie sprawdzają się w obiektach, które z jakichś względów wymagają wyciszenia. Przeznaczone są głównie do budynków usytuowanych w hałaśliwych centrach miast;

Płyty ołowiane

Zastosowana w ich konstrukcji specjalna powłoka ołowiana sprawia, że ich przeznaczeniem jest wykańczanie ścian w obiektach, w których zainstalowane będą urządzenia emitujące różnego typu szkodliwe promieniowanie. Chodzi przede wszystkim o szpitalne pracownie roentgenowskie, których pracownicy są szczególnie narażeni na szkodliwy wpływ promieniowania.

Wypada podkreślić, że zarówno płyty, jak i masy wykorzystywane do suchej zabudowy dobierane są przez producentów w całe systemy. Są to kompletne zestawy produktów, których współdziałanie zostało sprawdzone w praktyce. Podjęcie decyzji o zakupie takiego przetestowanego systemu zapewni nam nie tylko trwałość wykonanej zabudowy, ale także kilkuletnią gwarancję na jej poprawne funkcjonowanie. Jeżeli natomiast materiały do zabudowy kupimy od kilku różnych producentów, o gwarancji na całość systemu nie będzie mowy. W wypadku ewentualnych uszkodzeń trudno będzie też ustalić, który z użytych materiałów rzeczywiście zawiódł. Aby mieć absolutną pewność co do jakości wykonanych prac i użytych materiałów, warto wybierać system pochodzący od znanego producenta o sprawdzonej i niekwestionowanej renomie. Poza gwarancją możemy wówczas liczyć na fachowe doradztwo ekspertów danego producenta, którzy pomogą nam dobrać poszczególne elementy systemu do konkretnych, określonych przez nas wymagań. Nierzadko podsuną nam też ciekawe pomysły lub wręcz pomogą zaprojektować wnętrze i dobrać materiały do tego konkretnego projektu.

System to nie tylko gips

Poza elementami i szpachlami gipsowymi wchodzi, rzecz jasna, cały szereg innych składowych. Są to przede wszystkim stalowe lub aluminiowe profile ścienne i sufitowe, profile obwodowe, profile do konstrukcji nośnych, profile usztywniające do ościeżnic drzwiowych, ścian instalacyjnych i wysokich ścian działowych, łączniki wzdłużne, krzyżowe i poprzeczne, wieszaki, pręty mocujące, blachowkręty i - wkręty do drewna, kątowniki, specjalne śruby i profile narożnikowe. Do prawidłowego montażu zabudowy niezbędne są także taśmy wzmacniające, służące do podniesienia solidności spoin pomiędzy płytami użytymi w zabudowie. Mogą to być taśmy papierowe, wykorzystywane w miejscach, gdzie ewentualne naprężenia występujące na złączach płyt są niewielkie, lub też taśmy wykonane z włókna szklanego. Te z kolei stosuje się tam, gdzie ryzyko pojawienia się nieestetycznych pęknięć wywołanych przez pracę płyt jest rzeczywiście wysokie.

Stosowanie suchej zabudowy ma cały szereg zalet, które przyczyniają się do ciągłego wzrostu popularności tej technologii. Podstawowym kryterium, na które zwracają uwagę wykonawcy jest łatwość i błyskawiczne tempo aranżacji wnętrz, które umożliwiają płyty k-g. Dzięki tym materiałom, wykończenie, czy remont domu lub mieszkania nie wymaga już stosowanie ciężkich, standardowych materiałów budowlanych. To z kolei przekłada się na istotne z punktu widzenia inwestora obniżenie kosztów całego przedsięwzięcia. Za zastosowaniem suchej zabudowy przemawia ponadto możliwość jej wykorzystywania w pomieszczeniach ,,mokrych” takich jak kuchnie, łazienki, łaźnie publiczne, spa, baseny kąpielowe itp.

Sztukaterie gipsowe

To półfabrykaty wykonane z gipsu z odpowiednimi domieszkami wykorzystywane często do wykonywania różnego rodzaju zdobień stosowanych wewnątrz budynku. Mamy wśród nich wszelkiego typu gzymsy, opaski drzwiowe i okienne, łuki, gipsowe płaskorzeźby i wiele innych elementów, dzięki którym salony pokoje i hole naszych domów i mieszkań zyskują niepowtarzalny, szlachetny wygląd. Montaż takich elementów polega zazwyczaj na ich przyklejeniu za pomocą kleju gipsowego. Pracę tę można wprawdzie bez trudu wykonać samodzielnie, ale producenci sztukaterii zalecają, by zadanie to pozostawić wyspecjalizowanej ekipie. Dzięki temu zyskamy bowiem pewność, że nasze zdobienia będą trwałe i zachowają estetyczny wygląd na długie lata.

Mimo że gips należy do najstarszych znanych ludzkości materiałów budowlanych, trudno zaprzeczyć, że ciągle ma przed sobą świetlana przyszłość. Obszary jego zastosowań w budownictwie ulegają bowiem ciągłemu rozszerzeniu. Na jego korzyść przemawia niska cena, całkowicie ekologiczny charakter, oraz wszechstronność zastosowań i wysoka jakość gipsowych materiałów.

Źródła:
Boament
Chemiabudowlana.info
Knauf
Rigips,
Opr. Leszek Zawadzki

Autor: chemiabudowlana.info - zobacz wizytówkę firmy