Czy nie traktujemy pożaru i jego skutków zbyt lekceważąco? Spędzamy większość swojego życia w budynkach. Ale ilu z nas w rzeczywistości zainteresowało się czy budynki, w których żyjemy i pracujemy, mają odpowiednie zabezpieczenia przeciwpożarowe? I czy sprawdziliśmy jak można ograniczyć ryzyko?

Wpływ pożaru

Pożar może powodować ogromne konsekwencje społeczne i ekonomiczne – również dla tych, którzy szczęśliwie go przeżyli. Światowa Rada Bezpieczeństwa Pożarowego szacuje, że koszty pożarów to około 1% PKB rozwiniętych krajów i ponad 1% dla krajów rozwijających się.1 Jednak dla ludzi dotkniętych pożarem konsekwencje bywają dużo bardziej drastyczne aniżeli statystyczne liczby.
Raport Brytyjskiego Stowarzyszenia Ubezpieczycieli (ABI)2 potwierdza, że pomimo spadku liczby pożarów w budynkach, ich koszt wzrósł, podwajając się w latach 2002-2008. Wynika to głównie z konieczności późniejszych napraw i remontów realizowanych przez właścicieli budynków.

Zrozumieć ryzyko

Fakt, że duża liczba osób żyje i pracuje w budynkach, zwiększa ryzyko wystąpienia pożaru, bo to najczęściej człowiek przyczynia się swoim działaniem, decyzjami, zaniedbaniami do zaistnienia pożaru i do tego, jakie skutki on za sobą pociąga. Dlatego bardzo istotne jest, by znać właściwości ogniowe współczesnych materiałów i rozwiązań budowlanych. Ma to na celu zapewnienie odpowiedniego doboru produktów przez wykonawców i developerów, zwłaszcza w kontekście ryzyka pożarowego. Informacja jakie produkty i rozwiązania zostały wykorzystane w budynku może być bardzo istotna dla służb ratowniczych pogotowia i straży pożarnej jest, bo Może znacząco wpłynąć na przebieg akcji gaśniczej i ratunkowej.

Toksyczne gazy i dym – ukryci zabójcy

Rocznie z powodu pożarów na świecie życie traci średnio 80.000 ludzi.3 Głównym zabójcą, nie jest sam ogień, ale dym. Zmniejsza on widoczność i utrudnia oddychanie, a zawarte w nim toksyczne gazy mogą działać usypiającą bądź drażniąco na organizm. Gazy te stanowią produkty rozkładu i spalania, są wydzielane z materiałów również we wstępnej fazie rozwoju pożaru. Spośród wszystkich zgonów w wyniku pożarów, aż 51% jest spowodowanych wyłącznie toksycznym oddziaływaniem produktów rozkładu i spalania, 23% osób umiera w wyniku poparzeń i zatrucia dymem, a tylko 25% z powodu poparzeń odniesionych w wyniku pożaru.4

Niedostrzegane niebezpieczeństwo

Większość krajów nie posiada wymagań przeciwpożarowych dotyczących ograniczania oddziaływania toksycznych produktów spalania, ale w Polsce takie wymagania występują. Dotyczą one głównie materiałów stosowanych do wykańczania pomieszczeń w strefach pożarowych, klasyfikowanych w kategorii zagrożenia ludzi.Wymagania dot. bezpieczeństwa pożarowego skupiają się na ryzyku związanym z ogniem. Przepisy aktualnie dotyczą głównie ewakuacji i lokalizacji pożaru w jednej strefie i zapobieganiu jego dalszemu rozprzestrzenianiu. W rzeczywistości większą uwagę warto poświęcić środowisku pożarowemu, w tym toksyczności.

Ryzyko uszczerbku na zdrowiu w wyniku zatrucia szkodliwym dymem potwierdzają przypadki ludzi, którzy ucierpieli, poza bezpośrednim obszarem pożaru. W sytuacji, gdy budynki dziś muszą spełniać coraz wyższe wymagania dotyczące efektywności energetycznej i następuje szybki rozwój materiałowo-technologiczny, wydaje się, że nie nadążają za nimi wymagania dotyczące bezpieczeństwa pożarowego, w tym zwłaszcza te dotyczące obecności i zakresów stosowania materiałów budowlanych.

Więcej palnych materiałów budowlanych – więcej oliwy do ognia

Użycie palnych materiałów przy budowie domów i budynków zwiększa ryzyko pożarowe. Niewłaściwy dobór, niepoprawny montaż, niezgodny z wytycznym producenta (np. nie umieszczenia materiału za bezpieczną osłoną, chroniącą palny wyrób przed bezpośrednim oddziaływaniem ognia) potęguje to ryzyko. W sytuacji wystąpienia pożaru materiały te mogą szybko zapalić się lub tylko tlić, wydzielając przy tym szkodliwe substancje, których nawet niewielkie ilości mogą okazać się niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia.

A1 znaczy bezpieczeństwo pożarowe

W przypadku wątpliwości, co do zachowania wymaganej jakości wykonania i skrupulatnego przestrzegania zasad zarówno na etapie budowy, jak i późniejszego użytkowania budynku, każdy może zminimalizować ryzyko wybierając wyroby i rozwiązania niepalne. Zarówno projektant, wykonawca jaki i sam inwestor ma możliwość sprawdzenia czy produkty, których używa są niepalne, np. poprzez przeglądnięcie etykiet i oznaczeń Euroklas na produktach budowlanych. Klasa A1 na produktach takich jak beton, skalna wełna czy stal, świadczy o ich niepalności. Oznacza to, że materiały takie nie palą się i nie wspomagają rozwoju pożaru. Klasie A1 nawet nie towarzyszy dodatkowa klasyfikacja z uwagi na dymotwórczość , bo zawierając co najwyżej minimalne domieszki materiałów organicznych, wyroby tej klasy praktycznie go nie wytwarzają. To maksymalnie ogranicza możliwość zatrucia szkodliwymi gazami oraz redukuje niebezpieczeństwo utraty widoczności w trakcie pożaru. Rozwiązania z niepalnych materiałów sklasyfikowanych jako A1 nie przyczyniają się do rozwoju pożaru i nie wspomagają rozprzestrzeniania się ognia w żadnych warunkach, nawet po rozgorzeniu. Oczywiście nie tworzą też płonących kropli, które mogłyby stanowić w pożarze dodatkowe zagrożenie dla ludzi i przebiegu akcji ratowniczej.

Wybierając poprawne rozwiązanie

Kiedy chodzi o ochronę naszych domów i miejsc pracy przed ogniem, zazwyczaj nie wiemy, że odpowiednio dobrana niepalna izolacja w budynkach może pełnić rolę pasywnego zabezpieczenia przeciwpożarowego. Bardzo istotne jest, aby projektując lub termomodernizując budynek, właściciel budynku:
1 – pomyślał o ryzyku wystąpienia pożaru w trakcie użytkowania lub termomodernizacji budynku;
2 – użył materiałów budowlanych, które mogą ograniczyć, a nie zwiększać to ryzyko;
3 – w przypadku zmiany sposobu użytkowania (np. prowadzenia nowych instalacji, rur wewnątrz ścian) zapewnił wymaganą odporność ogniową przegród, uszczelniając przejścia instalacyjne.
Wszystkie powyższe elementy bez wątpienia zmniejszą nie tylko ryzyko wystąpienia pożaru, ale również znacząco pomogą ograniczyć jego zasięg i ewentualne skutki.

Sprawdzaj i wymagaj

Czy można nie być przewidującym? Czas, w jakim rodzina powinna bezpiecznie opuścić palący się dom jest nieraz bardzo krótki. Będąc tylko użytkownikiem budynku, lepiej wiedzieć, jakie rozwiązania ochrony przeciwpożarowej zostały zastosowane. Należą do nich aktywne systemy gaśnicze (takie jak czujniki i zraszacze), dostępność dróg ewakuacyjnych, czas ewakuacji oraz wszystkie elementy pasywnej ochrony, w postaci odpowiednich materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych użytych w budynku. Dobrze, gdy właściciele domów mają informacje, z jakich materiałów jest wykonany budowany lub kupowany przez nich dom.
Świadomość i niewielka zmiana zachowania powoduje dużą różnicę. Zastosowanie zraszaczy wodnych może znacząco ograniczyć straty w pożarze. Sprawdzenie dróg ewakuacyjnych w wielokondygnacyjnym budynku może zmniejszyć ryzyko zgubienia się. Bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące zastosowania odpowiednich materiałów budowlanych mogą przyczynić się do skuteczności aktywnych systemów ochrony przeciwpożarowej i tym samym zapobiec przeobrażeniu się pożaru w katastrofę. Z pewnością te działania warte są wysiłku. Autor: Rockwool - zobacz wizytówkę firmy