Klejenie jest procesem, w którym dwa materiały budowlane zostaną połączone (sklejone) klejem tworzącym po zastygnięciu spoinę klejową. W obrębie spoiny klejowej działają trzy rodzaje sił:
• Siły kohezji (występują wewnątrz łączonych materiałów i właśnie one stanowią o spójności kleju,
o wytrzymałości podłoża oraz o wytrzymałości przyklejanego materiału),
• Siły adhezji (występują na styku łączonych materiałów, czyli między klejoną okładziną a klejem oraz
między klejem a podłożem),
• Siła mechanicznego zakotwienia w porach sklejanych materiałów (występuje w miejscach, gdzie
klej ma możliwość wniknięcia w pory klejonego materiału lub podłoża).


Skuteczność klejenia zależy od prawidłowego działania ww. sił, przy czym wykonawca ma bezpośredni wpływ jedynie na siły adhezji oraz – w ograniczonym zakresie – na siły mechanicznego zakotwienia.
Pełne wykorzystanie ich działania zależy od tego, czy podczas montażu parkietu wykonamy starannie proste z pozoru czynności. Oczywiste? Jak najbardziej. A dlaczego ważne?
Spójrzmy na to z technicznego punktu widzenia.

Zeszlifowanie podłoża

Zbyt gładkie powierzchnie eliminują możliwość dodatkowego, mechanicznego zakotwienia klejów w porach sklejanych materiałów. Dlatego bardzo ważną czynnością jest przeszlifowanie łączonych materiałów w celu schropowacenia klejonych powierzchni. Jednak nie każdy materiał można zeszlifować np. nie usuwa się lakieru nałożonego przez producenta na spodnią część desek parkietowych dla zabezpieczenia tegoż przed wilgocią, bo prowadzi to do utraty gwarancji na parkiet.
Obowiązkowe natomiast jest szlifowanie gładkich podłoży cementowych i anhydrytowych. W ten sposób usuwamy z powierzchni mleczko powstałe podczas formowania się podkładu. Ze względu na małą wytrzymałość mechaniczną, nie stanowi ono spójnej i dobrze przylegającej do podkładu struktury. Co więcej – posiadając konsystencję bardziej płynną niż zaprawa, z której wykonany jest podkład, mleczko zakleja pory podkładu, uniemożliwiając mechaniczne zakotwienie kleju do podłoża.

Siły adhezji natomiast są zależne od:
• zwilżalności obu sklejanych powierzchni;
• stopnia ich równości.

Zjawisko zwilżalności sklejanych powierzchni ma zasadniczy wpływ na siłę przylegania sklejanych materiałów. Mówiąc prosto - zwilżalność kleju jest tym większa, im dokładniej pokrywa on wszystkie zakamarki klejonego materiału. Ma to duże znaczenie, bo siły adhezji mogą powstać dopiero wtedy, gdy
między warstwą kleju a podłożem czy warstwą kleju a okładziną zostaje całkowicie usunięte powietrze. Dlatego, po pierwsze, warto zwracać uwagę na zgodny z zaleceniami producenta dobór klejów do rodzaju okładziny drewnianej, bowiem już na etapie produkcji kleju bierze się pod uwagę rodzaj sklejanych powierzchni i stosownie do ich wymagań reguluje się zdolność kleju do ich zwilżania. Po drugie, istotnym czynnikiem wpływającym na zwilżalność jest czystość podłoża i klejonego parkietu.

Oczyszczenie podłoża

W miejscu pracy znajduje się wiele zanieczyszczeń - pył, kurz, pozostałości olejów czy farb itp. Jeśli nie zostaną one przed przystąpieniem do klejenia usunięte z podłoża, stają się przeszkodami, które nie pozwalają we właściwy sposób zwilżyć klejonych powierzchni. Z prostej przyczyny - aby klej mógł dotrzeć do klejonego podłoża, musi najpierw zwilżyć całą powierzchnię tych zanieczyszczeń (np. całą powierzchnię wszystkich cząsteczek kurzu, który znajduje się na klejonym materiale). Powierzchnię tę nazywamy powierzchnią właściwą i najczęściej wyrażamy ją w metrach kwadratowych na gram (m2/g).

Typowe zanieczyszczenia, takie jak cement, żużel mielony, gips i inne materiały proszkowe posiadają powierzchnię właściwą na poziomie 100 – 10000 cm2/g(1). Łatwo sobie wyobrazić, w jak dużym stopniu zanieczyszczenia te osłabiają siłę klejenia.
Dlatego dokładne oczyszczenie powierzchni podłoża i przygotowanych do montażu elementów drewnianych nie jest tylko teoretycznym elementem higieny pracy, ale ważną czynnością z zakresu przygotowania podłoża. Co więcej - nie wystarczy tu zwykłe zamiatanie, po której to czynności często czujemy się „rozgrzeszeni”. Obrabiana powierzchnia powinna być odkurzona (najlepiej przy użyciu odkurzacza przemysłowego), aby usunąć ze wszystkich zakamarków powierzchni drobiny kurzu, pyłu, zapewniając klejowi dobry kontakt z podłożem i odsłaniając pory potrzebne do mechanicznego zakotwienia kleju.
Dodatkowo powinniśmy unikać przycinania elementów drewnianych w bezpośrednim sąsiedztwie przyklejanego parkietu.
Pył z ciętego drewna osiadając na podłożu, gdzie klej nie został rozprowadzony lub tam, gdzie go już rozprowadzono, spowoduje powstanie bariery dla kleju w postaci dodatkowej powierzchni do zwilżenia. Duże zapylenie podłoża czy kleju może spowodować odspojenie się posadzki drewnianej (fot 1 i 2).

Wyrównanie podłoża

Im spoina klejowa jest cieńsza, tym bardziej jest wytrzymała. Nierówne podłoże sprawia, że w niektórych miejscach warstwa kleju jest zbyt gruba lub przeciwnie – między okładziną drewnianą a podłożem występują wolne przestrzenie, a sklejenie ma charakter punktowy, co również nie jest poprawne.
Taki stan nie sprzyja oczywiście stabilnemu zamocowaniu okładzin i jest przyczyną ich odspajania się. Uzyskanie idealnie równego podłoża, a co za tym idzie całkowitego zwilżenia desek klejem nie jest możliwe w praktyce, dlatego polskie wytyczne w tym zakresie wymagają zwilżenia powierzchni przyklejanej na poziomie co najmniej 80%.
Drewno to wymagający materiał, który nie toleruje źle dobranego kleju i bezlitośnie obnaża wszelkie „drogi na skróty” podczas jego montażu. Wiedza z zakresu sił fizycznych występujących w procesie klejenia przełożona na praktykę budowlaną z pewnością pozwoli uniknąć błędów.


Krzysztof Olejnik – Doradca techniczny, Mapei Polska
Tekst na podstawie podręcznika Zbigniewa Wolskiego PARKIECIARZ - podstawy wiedzy i praktyki zawodowej SPP, Warszawa 2007.

Autor: Mapei - zobacz wizytówkę firmy