Producenci farb w samych superlatywach opisują odporność swoich produktów na zmywanie i usuwanie zabrudzeń. Czy są obiektywne kryteria, które pozwalają sprawdzić ich wiarygodność, ocenić zmywalność danej farby i wybrać najlepszy produkt na rynku? Oczywiście.


Zmywalność farby, a konkretnie powstałej w wyniku malowania warstwy malarskiej powinna być jednym z głównych kryteriów wyboru konkretnego produktu. To przede wszystkim od tego parametru zależy czy ściany będą efektownie prezentować się przez najbliższe kilka lat.

Jeżeli farbę charakteryzuje wysoka odporność na zmywanie (fachowo określana odpornością na szorowanie na mokro), to zwykłe zabrudzenia wynikające z normalnego użytkowania ściany usuwa się bez większych problemów i, co istotne, w wyniku czyszczenia nie dochodzi do odbarwienia się wymalowania. Ponadto w przypadku zastosowania farb matowych zminimalizowane zostanie ryzyko miejscowego wybłyszczenia się ściany. Jednak sama odporność farby na szorowanie na mokro (popularnie określana wysoką zmywalnością) nie jest jednoznaczna z odpornością farby na usuwanie zabrudzeń. Do tego konieczne jest zastosowanie specjalnej technologii.

Gdy poszukujemy produktu odpornego na plamy warto zastanowić się nad farbami ceramicznymi. Farba ceramiczna tworzy matowe wykończenie o niespotykanej odporności na wnikanie plam i zabrudzeń. Testy praktyczne dowodzą, że z powierzchni wymalowania z łatwością usuwa się plamy z kawy, herbaty, czerwonego wina, czerwonego barszczu, coca-coli, a nawet masła. Cała trudność przy recepturowaniu takiej farby polega na stworzeniu matowej powłoki w pełnej gamie kolorów (nie tylko w kilku gotowych odcieniach) o wspomnianej odporności, która nawet po wielokrotnym czyszczeniu nie wybłyszcza się. Jak się okazuje, nie każdy producent potrafi temu sprostać...,,Wielu producentów farb korzysta z oferty powszechnie dostępnych na rynku składników i może się zdarzyć, że dwie farby różnych marek mają identyczny skład chemiczny, a to co je odróżnia, to jedynie szeroko pojęty „marketing”. Warto szukać tych, którzy produkują żywice i koloranty (dwa najważniejsze komponenty) do swoich farb. W efekcie tworzą wyjątkowe, opatentowane receptury" - opowiada Artur Nowak dyrektor operacyjny firmy Benjamin Moore.

Dzięki specjalistycznym testom, które prowadzone są przez akredytowane instytuty badawcze, można bardzo dokładnie określić i zweryfikować odporność każdej farby pod kątem zmywalności. Wymalowania poddawane są określonym procedurom badawczym (zgodnie z normą PN-EN-ISO 11998: 2007), a następnie klasyfikowane według normy PN-EN 13300.

Aby testy określające klasę zmywalności były rzetelne i wiarygodne, każda farba musi przejść określoną w normie procedurę. Odpowiednio naniesiona (w odpowiedniej grubości, specjalnym narzędziem) farba zostaje poddana procesowi schnięcia przez 4 tygodnie (dlatego zaleca się zmywać farby dopiero po min. 2-3 tygodniach). Po umieszczeniu badanej próbki w odpowiednim urządzeniu, powłokę malarską poddaje się działaniu specyficznej, „agresywnej” szczotki, używając specjalnego płynu (stąd nazwa badania „szorowanie na mokro”). Następnie po 200 cyklach (posuwach) szczotki dla klas 1, 2 i 3 oraz po 40 cyklach dla 4 i 5 badany jest ubytek grubości warstwy malarskiej. Jest on mierzony i wyrażany w mikrometrach µm. W zależności od wielkości ubytku, dana farba przyporządkowana zostaje do odpowiedniej klasy od 1-wszej do 5-tej. Najwyższą zmywalnością, czyli najmniejszym ubytkiem warstwy malarskiej podczas zmywania, cechują się farby zakwalifikowane do klasy 1.

„Przy zakupie farby ceramicznej należy zachować ostrożność. Niestety bardzo często modne nazwy mają niewiele wspólnego z fizycznym produktem dostępnym na półce sklepowej. Część farb ceramicznych posiada podwyższony stopień połysku (czyli zwiększony udział żywicy w swoim składzie). Jednak cała sztuka i trudność polega na produkcji matowej farby odpornej na plamy” - opowiada Artur Nowak dyrektor operacyjny firmy Benjamin Moore.

Przy wyborze farby można poprosić sprzedawcę (lub producenta) o konkretny wynik badania zmywalności (nie należy bezgranicznie ufać parametrom podanym w karcie technicznej produktu). Niektórzy producenci farb niechętnie udostępniają raporty z badań „szorowalności na mokro”. Powody mogą być różne - uzyskane wyniki nie wzbudzają podziwu, niekiedy producent zwyczajnie deklaruje daną wartość tego istotnego parametru, nie zlecając żadnych oficjalnych badań. Tak naprawdę nie musi – stosowanie norm w zakresie farb dekoracyjnych nie jest obowiązkowe.

Nawet w obrębie tej samej klasy można zaobserwować dużą rozpiętość wartości odporności na szorowanie. Przykładowo w ramach prestiżowej pierwszej klasy jeden produkt, który starł się jedynie o 2-3 mikrometry [µm] jest zasadniczo bardziej odporny od innego o ubytku na poziomie 5 mikrometrów.

Przy analizowaniu zmywalności konkretnej farby należy również zwrócić uwagę czy producent odwołuje się do aktualnej i najczęściej przywoływanej przez czołowych producentów farb normy dotyczącej klasyfikacji farb m.in. pod kątem zmywalności - PN-EN 13300 (norma europejska implementowana do zbioru norm polskich). Analizując informacje dostępne na temat farb okazuje się, że niektóre marki prezentują wyniki zmywalności swoich farb w odniesieniu do starszej normy PN-C 81914:2002. Wymagania dotyczące odporności farb na szorowanie na mokro są w niej nieporównywalnie niższe. Najlepsze farby ceramiczne to te, które zakwalifikowane zostały do pierwszej klasy zmywalności z ubytkiem 2-3 mikrometrów [µm] po 200 cyklach szorowania wg PN-EN 13300. I co ważne te, które nie zmieniają pierwotnego stopnia połysku po wielokrotnym zmywaniu.

Marta Sobiecka

Autor: chemiabudowlana.info - zobacz wizytówkę firmy