Pierwsze wzmianki o osadzie handlowo-rybackiej Puławy dotyczą początku XVI wieku. W drugiej połowie XVII wieku rodzina magnatów Lubomirskich założyła tutaj swoją rezydencję. Przez 100 lat Puławy należały do rodziny Czartoryskich. Wojska rosyjskie niestety często niszczyły miasto. Mimo to burzliwe dzieje Puław pozostawiły po sobie liczne zabytki. Do najbardziej okazałych należy pałac Czartoryskich.

Rys historyczny

Położenie Puław na skraju skarpy wiślańskiej, wykorzystał w latach siedemdziesiątych XVII wieku sławny holenderski architekt - Tylman van Gameren, który zaprojektował tu dla marszałka wielkiego koronnego Lubomirskiego barokowy pałac – willę. Po zniszczeniach wojennych, Puławy przekształcono w monumentalną rezydencję, ze skrzydłami bocznymi, paradnym dziedzińcem i wielkim ogrodem. Zespół pałacowy Czartoryskich został odbudowany w latach 1722 – 1736 przez Zofię Czartoryską, według projektu Jana Zygmunta Deybla. Przed pałacem znajdują się dwa dziedzińce. Dziedziniec przedni obsadzony drzewami od strony wjazdu ogranicza fosa i istniejące dziś dwie kordegardy. Z dziedzińca przedniego przed barokową arkadową bramę wjeżdżało się na dziedziniec honorowy, z sadzawką na środku. Jednopiętrowe oficyny, usytuowane prostopadle do pałacu na wysokości sadzawki, zamykały dziedziniec z dwóch stron. W 1794 Puławy zostały zdewastowane przez wojska rosyjskie. Do przebudowy pałacu i przekształcenia parku przystąpiono w 1796. Głównym projektantem budowli puławskich był wówczas Christian Piotr Aigner, który niewiele zmienił korpus główny pałacu. Rozbudował jedynie alkierze od strony dziedzińca poszerzając je do pięciu okien i przebudował wnętrza. Połączył również pałac z oficyną. Pałac otrzymał wystrój klasycystyczny. Park o powierzchni około 30 ha przebudowano według pomysłu księżnej Izabelli Czartoryskiej, nadając mu charakter romantycznego parku krajobrazowego w stylu angielskim. Współtwórcą parku był Anglik James Savage. Starano się wykorzystać naturalne walory otoczenia, np. groty w zboczu skarpy wiślanej i stary drzewostan. W parku, w którym zachowano układ niektórych alejek, powstało wiele budowli, m.in. Świątynia Sybilli, Dom Gotycki, Pałac Marynki, Domek Grecki, Domek Żółty, Altana Chińska, Brama Rzymska, marmurowy sarkofag oraz rzeźba przedstawiająca Tankreda i Kloryndę, źródełka i mostki. W 1801 otworzono podwoje Świątyni Sybilii, pierwszego muzeum narodowego. W murach pałacowych zgromadzono bogaty księgozbiór, finansowane były też prace naukowe i artystyczne, w które zaangażowano liczne grono naukowców i twórców. Na dworze puławskim kształcono także młodzież arystokratyczną. Dzięki tym działaniom w XIX wieku Puławy określane były mianem „Polskich Aten”. W przeciągu kilku wieków przebywali tu między innymi: Franciszek Karpiński, Jan Paweł Woronicz, czy też Franciszek Zabłocki. Na przełomie wieków XVIII i XIX nazwę miejscowości zmieniono na Nową Aleksandrię, a 1842 roku ulokowano w pałacu żeńską szkołę – Instytut Wychowania Panien. Następnym użytkownikiem został Instytut Rolniczy i Politechniczny, uczyli się w nim Adam Chmielowski oraz Aleksander Gierymski. Obecnie w zespole pałacowo-parkowym mieści się Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy.

Prace konserwatorskie

W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013 realizowane są prace konserwatorskie Domku Żółtego, części Pałacu ks. Czartoryskich, Świątyni Sybilli i Domu Gotyckiego. Zespół pałacowy jest ratowany dzięki wsparciu unijnemu w wysokości 2,5 mln zł, pozostałych 60% kwoty potrzebnej na remont dołoży ze środków własnych Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa.
Generalnym wykonawcą prac jest firma Agat Sp. z o.o. z Kielc, działająca na rynku od 1990 roku. To partner handlowy firmy Remmers Polska, który w latach 2006-2008 zrealizował duży projekt hydroizolacji fundamentów i renowacji kompleksu pałacowego Czartoryskich w Puławach. Renowacji poddano wszystkie elewacje pałacu i detal kamieniarski.

Prace wykorzystujące produkty Remmers objęły wykonanie systemu izolacji pionowej, renowację elewacji tynkowanej, renowację kamienia oraz iniekcje przeciw wilgoci podciąganej kapilarnie na wybranych ścianach piwnic. Pierwszym etapem było zabezpieczenie budynków przed wodą. W ramach izolacji pionowej najpierw zagruntowano powierzchnię preparatem Kiesol, potem naniesiono warstwę szlamu Sulfatexschlämme. Fasetę uszczelniającą wykonano zaprawą Sperrmörtel. Po zagruntowaniu podłoża naniesiono hydroizolacyjną powłokę bitumiczno-polimerową K2 Dickbeschichtung. Następnie wykonano iniekcje ciśnieniowe wybranych ścian piwnic sprawdzonym od 50 lat produktem krzemionkujący Kiesol z wypełnieniem otworów po iniekcji materiałem Borlochsuspension. Kolejnym etapem prac była renowacja zabytkowej elewacji tynkowanej i kamiennej. Istniejące słabe tynki generalne wzmocniono za pomocą polimeru Haftfest, nałożono gładź wapienną Feinputz i pomalowano wysokiej jakości farbą LA-Siliconharzfarbe. Wykonano także tynki renowacyjne w strefie cokołowej elewacji tzn. najpierw zastosowano obrzutkę produktem Vorspritzmörtel, a po obrzutce tynk renowacyjny Sanierputz altweiss WTA. W ramach naprawy kamiennych fragmentów elewacji wykonano najpierw czyszczenie wstępne metodą chemiczną przy użyciu pasty Fassadenreiniger, a potem renowację wątku kamiennego uzupełniając ubytki mineralną zaprawą Restauriermörtel. Wątek kamienny lokalnie wzmocniono preparatem KSE 300. Do impregnacji hydrofobowej wykorzystano preparaty Funcosil WS i Funcosil SL.

Hydroizolacja fundamentów i renowacja elewacji kompleksu pałacowego zakończyła się sukcesem, ale przy takich pracach wiele zależy od właściwej współpracy z wykonawcą. W tym przypadku układała się bardzo dobrze. Inwestor był tak zadowolony, że ponownie zdecydował się na nasze produkty. W tej chwili pracujemy nad renowacją Świątyni Sybilli, Domku Gotyckiego, Domku Aleksandryjskiego oraz nad odnowieniem wnętrz pałacowych – mówi Dariusz Szastak, przedstawiciel firmy Remmers.Aktualny remont Pałacu Czartoryskich obejmuje wnętrza, centralnej najbardziej zabytkowej części budynku. A co na przyszłość?

W Sali Rycerskiej remontowana będzie drewniana posadzka taflowa z dębiny.

W Sali Gotyckiej konserwacji zostanie poddany wystrój sztukatorski ścian i sklepień ostrołukowych krzyżowo-żebrowych, a także kamienne elementy, drzwi i okna.W sieni głównej, znajdującej się na parterze korpusu głównego pałacu od strony dziedzińca, konserwowany będzie surowy wystrój ścian, sklepienie krzyżowe podtrzymywane kolumnami oraz posadzka.

Konserwacji zostaną poddane także drewniane drzwi wejściowe skryte pod podcieniem tarasu.

W Domku Żółtym prace remontowo-budowlane obejmą remont ścian i elewacji, renowację tynków, uszczelnianie ścian fundamentów, remont tarasu i dachu, renowację stolarki drzwiowej, wymianę stolarki okiennej, renowację i konserwację elementów kamiennych.W Domu Gotyckim zostanie wykonane wzmocnienie i ochrona izolacyjna ścian fundamentowych.

W Świątyni Sybilii remontowane będą tynki zewnętrzne i wewnętrzne, uszczelniane ściany fundamentów. Wykonana będzie izolacja przeciwwilgociowa. Bardzo trudnym wyzwaniem dla wykonawcy będzie konserwacja elewacji świątyni, o doskonałych proporcjach i pięknym detalu kamieniarskim.

Prace prowadzone w Domku Żółtym i w części Pałacu Czartoryskich mają zakończyć się najpóźniej wraz z końcem września 2012 roku, natomiast w Świątyni Sybilli i Domu Gotyckim do 30 października 2012 roku. Będą to największe prace w puławskim parku od ponad 30 lat.

Źródło: Remmers

Autor: Remmers - zobacz wizytówkę firmy