Budowa lub generalny remont domu, to zazwyczaj jedna z najpoważniejszych inwestycji w życiu. Warto więc zadbać, by wykorzystane do tego celu materiały budowlane i wykończeniowe były możliwie najwyższej jakości. Pozwoli nam to uniknąć zbędnych kosztów związanych z częstą renowacją i sprawi, że będziemy cieszyć się pięknym, solidnym i bezpiecznym domem przez wiele długich lat. Wybierając budulec, który spełni wszelkie nasze oczekiwania, warto zastanowić się nad zastosowaniem cegieł i płytek klinkierowych. Wyjątkowo trwałych i estetycznych materiałów wykorzystywanych zarówno do budowy ścian, jak i do wykończenia elewacji, czy ogrodzeń.

Co to jest klinkier?

Płytki i cegły klinkierowe to materiały powstające w wyniku wypalania gliny z odpowiednimi dodatkami w niezwykle wysokiej temperaturze ponad 1330 stopni C. Stosowana przy tym technologia sprawia, że materiały te charakteryzują się niezwykłą wręcz wytrzymałością i odpornością na działanie niemal wszystkich czynników, które zazwyczaj szkodzą wszystkim innym materiałom budowlanym.

Same zalety...

Można śmiało powiedzieć, że klinkier to jeden z tych materiałów, które bez zbytniej przesady wypadnie określić mianem doskonałych. Dlaczego? Otóż cegły i płytki wytwarzane z tego
materiału cechują się bardzo niewielką podatnością na nasiąkanie woda. Z tego też względu idealnie nadają się do wykańczania wszelkiego rodzaju elewacji, tarasów i ogrodzeń. Klinkier przebija solidnością właściwie wszystkie inne materiały stosowane dziś powszechnie w budownictwie. Jest w stu procentach odporny na ogień, oddziaływanie żrących substancji chemicznych, wahania temperatury, i cały szereg czynników, którym ni sprostałyby inne konwencjonalne rodzaje budulca.

Klinkier wczoraj i dziś

Wszystkie opisane wyżej zalety klinkieru sprawiły, że niemal od początku wykorzystywano ten materiał do budowy i wykańczania wszelkiego typu nieruchomości o charakterze reprezentacyjnym. Wytworne kamienice, rezydencje arystokratów, siedziby ważnych instytucji publicznych i bogatych przedsiębiorstw bardzo często wykańczane były właśnie za pomocą trwałych i pięknych materiałów klinkierowych. Także współcześnie klinkier wykorzystuje się właśnie do wykańczania i ozdabiania elewacji nieruchomości o charakterze prestiżowym. Na jego zastosowanie decydują się głównie projektanci siedzib wielkich korporacji, banków, instytucji kulturalnych i rządowych. W domach prywatnych omawiany materiał stosuje się obecnie częściej niż kiedyś. Jest to związane ze znacznym wzrostem zamożności osób prywatnych, bo nie ma co ukrywać, klinkier jest materiałem stosunkowo drogim. Chociaż zdecydowanie najczęściej wykorzystuje się dziś cegły i płytki klinkierowe o gładkim licu, w sprzedaży dostępne są także produkty o różnej fakturze. Jeśli zaś chodzi o kolorystykę, najczęściej spotyka się klinkiery oscylujące wokół różnych odcieni brązu, pomarańczy i czerwieni, ale można również spotkać odmiany białe lub czarne. Nie ulega więc wątpliwości, materiały klinkierowe mogą wywołać uśmiech zadowolenia na twarzach nawet najbardziej wymagających inwestorów. Z powodzeniem można wykonywać z nich fasady, lub nawet całe budynki. Które mogą służyć kilku następnym pokoleniom.

Materiały klinkierowe wykorzystywać można, rzecz jasna, nie tylko do budowy ścian, czy ozdabiania elewacji budynków. Odporność na wszelkiego rodzaju szkodniki sprawia, że niemal od zawsze klinkier idealnie sprawdza się jako budulec niezwykle solidnych ogrodzeń. Zazwyczaj łączy się go wówczas z drewnem, bądź też wyrobami kowalstwa artystycznego. Z kolei odporność na działanie wysokiej temperatury sprawia, że klinkier to idealny materiał do budow kominów i kominków. Coraz częściej płytki wykonane z tego materiału wykorzystuje się dziś nie tylko na zewnątrz, ale także we wnętrzu budynku. Początkowo stosowano go na klatkach schodowych, w kuchniach, czy łazienkach. Obecnie architekci coraz częściej decydują się na sugerowanie inwestorom, by wykorzystać go w salonie, lub sypialni. W starym budownictwie i stawianych współcześnie budynkach stylizowanych, klinkier wykorzystuje się między innymi do wykańczania parapetów okiennych zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku. Coraz częściej spotykamy klinkier także w elementach małej architektury ogrodowej. Powstają z niego różnego rodzaju ozdobne murki, podjazdy, grile, czy wędzarnie ogrodowe. Ze zrozumiałych względów używa się go także podczas renowacji budowli zabytkowych. Oprucz wymienionych wyżej niewątpliwych zalet klinkieru jako materiału budowlanego, ma on dwie zasadnicze wady. Po pierwsze, jak wspomniano wyżej, jest bardzo drogi, a po drugie, murowanie z niego wymaga zastosowania specjalnych, także dość drogich produktów chemii budowlanej i zachowania wyjątkowego reżimu technologicznego, o którym będzie mowa nieco dalej.

Jak dobierać materiały?

Ponieważ materiały klinkierowe, mimo swojej solidności są dość podatne na pojawianie się na ich powierzchni różnego rodzaju wykwitów chemicznych (nie narusza to w żadnym razie struktury materiału i nie pogarsza jego jakości), kupując cegły lub płytki z tego materiału musimy upewnić się, czy nie zawierają one w swoim składzie związków, które w kontakcie z wodą mogłyby wywołać powstanie wykwitów. Aby się o tym przekonać, wystarczy pozostawić kilka losowo wybranych z kilku palet cegieł zanurzonych do połowy w wodzie. Jeżeli po godzinie na cegłach pojawi się biały osad, będzie wiadomo, że nie nadają się one do użytku. Jeżeli bowiem osad ,wytrąci się na gotowej ścianie, czy elewacji, będziemy mieć bardzo poważny kłopot z jego likwidacją.

Jak dobierać chemię budowlaną?

Na rynku dostępnych jest obecnie bardzo wiele różnego rodzaju środków do murowania, spoinowania, czyszczenia i konserwacji wyrobów klinkierowych. Cegły i płytki klinkierowe są jednak materiałem wymagającym szczególnej jakości zapraw, fug i impregnatów. Z tego też względu, wykonawcy zalecają stosowanie wyłącznie produktów znanych, wypróbowanych marek, które sprawdzają się w praktyce od wielu lat. Najlepszym rozwiązaniem jest zakupienie wszystkich materiałów czy preparatów na wznoszony obiekt u tego samego producenta. Można murować z materiałów jednego typu, fugować innym, ale nie zaleca się mieszania różnych typów zapraw w trakcie budowy. Wówczas możemy mieć pewność, że podczas budowy i eksploatacji elewacji lub ogrodzenia nie spotkają nas żadne przykre niespodzianki, a budowla będzie miała jednolity charakter. Jeżeli zdecydujemy się na zmianę materiałów murarskich już podczas prac, najprawdopodobniej posunięcie to będzie widoczne na naszej elewacji.

Jakie zaprawy murarskie stosować?

Jak wspomniano wyżej, murowanie z materiałów klinkierowych wymaga nie tylko zachowania szczególnego reżimu technologicznego, ale także użycia odpowiednich zapraw murarskich. Wynika to z faktu, że powierzchnia cegły klinkierowej stanowi równocześnie powierzchnię elewacji, która pozostaje widoczna na długie lata. W żadnym wypadku nie można więc pozwolić, by pojawiły się na niej wykwity solne i wapienne, które mogłyby okropnie zeszpecić budynek. Aby ich uniknąć, do murowania należy używać specjalnej zaprawy, zawierającej drobno mieloną skałę wulkaniczną zwaną trasem reńskim Domieszka ta sprawie, ż pierwiastki chemiczne, które mogłyby pojawić się na powierzchni cegieł w formie wykwitów zostają związane w strukturze zaprawy. Tras to nie wszystko, aby dodatkowo zminimalizować ryzyko powstania wykwitów, niektórzy producenci zaopatrują zaprawy do klinkieru w dodatkowe, nowoczesne rozwiązania, jak na przykład specjalne dodatki na bazie nanotechnologii. Dodatki te powodują mocniejsze uszczelnienie zaprawy, a tym samym jeszcze większe zmniejszenie możliwości powstania wykwitu, co wydatnie wpływa na zadowolenie nie tylko inwestora, ale także wykonawcy, który nie musi martwić się o to czy wykwit wyjdzie czy też nie. Zaprawy takie posiadają także w swoim składzie tras reński oraz specjalny cement. Wszystko po to, aby nieestetyczne przebarwienia nie powstawały.

Czym spoinować?

Wybierając mieszankę do spoinowania klinkieru, należy zwrócić uwagę, by – podobnie jak w wypadku zaprawy murarskiej – spełniała ona określone kryteria. Najważniejsze z nich, to podwyższona wytrzymałość odpowiednia do wytrzymałości klinkieru, mrozoodporność i wodoodporność. Niektóre zaprawy do klinkieru są uniwersalne – można ich używać zarówno do murowania, jak i do spoinowania gotowych powierzchni. Są elastyczne, przepuszczają parę wodną i są szczelne, dzięki czemu w spoiny nie wnika woda opadowa. Są jednak i takie zaprawy, które nadają się tylko do murowania albo do wypełniania spoin. Należy ich używać zgodnie z przeznaczeniem. Zastosowanie nieodpowiedniej zaprawy murarskiej do wypełniania spoin sprawi, że woda będzie stopniowo wypłukiwać fugi, przez co nielicowe powierzchnie elementów będą narażone na destrukcyjne działanie czynników atmosferycznych i szybko się zniszczą. Z kolei zaprawa do spoinowania nie ma wystarczającej wytrzymałości, aby wiązać poszczególne elementy. Nadaje się tylko do zabezpieczenia fug.Należy zwrócić uwagę, że do powstawania niepożądanych wykwitów na klinkierze nigdy nie przyczynia się tylko jeden składnik zaprawy. Zazwyczaj są one efektem wytrącania się osadów z kilku jej składników. W skład zaprawy murarskiej wchodzą zazwyczaj: Cement, wapno , woda i różnego rodzaju domieszki wpływające w ten czy inny sposób na właściwości zaprawy.

Pierwszy z wymienionych składników może na przykład być źródłem solnych wykwitów siarczanowych i chlorkowych. Do powstawania osadów może także przyczyniać się występujący w cemencie w dużej ilości wodorotlenek wapnia. Należy jednak zaznaczyć, że wspomniane substancje jedynie mogą, a nie zawsze muszą spowodować pojawienie się wykwitów. Jeżeli zaprawa została przygotowana z zachowaniem odpowiednich zasad (czyli z użyciem odpowiednio czystej wody) i zachowane zostały właściwe proporcje, wykwity nie powinny się pojawić.

Kolejny czynnik, który może przyczynić się do wystąpienia wysoleń na klinkierowej elewacji, to oczywiście wapno. Aby mieć pewność, że nie przyczyni się ono do powstania wykwitów, wystarczy zalać wapno czystą wodą na okres około doby przed użyciem go do sporządzenia zaprawy. Użyta woda musi być naprawdę ,czyta, podobnie zresztą jak naczynie w którym przygotowywać będziemy zaprawę. Taka sama zasada dotyczy używanego do zaprawy piasku Musi to być czysty żwir wysokiej jakości. Należy zadbać, by był on przechowywany w odpowiednich, bardzo czystych warunkach.

Kilkakrotnie już wspomniano tu konieczności zastosowania w zaprawach do klinkieru bardzo czystej wody. Najlepiej, jeśli jest to woda prosto z kranu (nie z jeziora, ani żadnego innego odkrytego zbiornika!). Tylko wówczas będziemy mogli mieć pewność, że nie dostały się do niej zanieczyszczenia, które mogłyby wzmagać powstawanie wykwitów. Należy dozować ją z czystych wiader i nie dopuszczać, by podczas transportu dostały się do niej jakiekolwiek zanieczyszczenia. Potencjalnym źródłem wykwitów mogą okazać się także stosowane w zaprawach murarskich domieszki modyfikacyjne.

Praktyka pokazuje, że mimo najszczerszych chęci, trudno trudno jest uniknąć pewnych błędów podczas samodzielnego przygotowywania zapraw do murowania z klinkieru. Dlatego właśnie powinniśmy stosować specjalne zaprawy przygotowywane fabrycznie. Mimo że ceny takich zapraw nie należą niestety do niskich, na wszelki wypadek lepiej zrezygnować z samodzielnego mieszania, które zamiast przyczynić się do oszczędności,może w efekcie wpędzić nas w spore wydatki związane z ewentualnym zwalczaniem nieestetycznych wysoleń. Zaprawy przeznaczone do murowania z klinkieru nie są może tanie, ale decyzja o ich zastosowaniu z pewnością się nam opłaci. Zyskamy wówczas pewność, że zarówno ich skład,jak i proporcje zostały dobrane w sposób optymalny i właściwie nie musimy obawiać się powstania wykwitów.

Jak pracować z klinkierem?

Murowanie z cegły klinkierowej, to jak widać czynność wymagająca wyjątkowego reżimu technologicznego. Wszystko, czego będziemy używać podczas wykonywania prac powinno zostać bardzo dokładnie umyte, a cegły i płytki powinny być przed wykorzystaniem przechowywane w odpowiednich warunkach. Przede wszystkim należy pieczołowicie chronić je przed kontaktem z brudem, kurzem i wilgocią. Do zawilgoconych cegieł zaprawa będzie gorzej przylegać, więc cały mur będzie związany słabiej, niż gdyby materiał był zupełnie suchy. Woda z opadów może się także przyczynić do powstania na gotowym murze trudnych do usunięcia wykwitów. Warto więc przechowywać cegły pod dachem, przykryte warstwą folii, a przed rozpoczęciem prac wszystkie dokładnie odkurzyć. Prac murarskich w żadnym wypadku ni wolno wykonywać podczas opadów atmosferycznych i w zbyt niskiej temperaturze. Optymalna temperatura dla tego typu działań, to około 20 stopni C. Warto pamiętać także o wykonaniu na ławie fundamentowej poziomej izolacji przeciwwilgociowej, która zapobiegnie przenikaniu wilgoci z podłoża do muru. Taką izolację wykonuje się zresztą przy stawianiu ścian z dowolnego materiału budowlanego, jednak w wypadku klinkieru ma ona bardzo duże znaczenie. Nawet niewielka ilość wilgoci,która na zasadzie podciągania kapilarnego przeniknie z podłoża w głąb klinkierowego muru, wywoła bowiem z czasem pojawienie się wykwitów. Po wymurowaniu ściany należy ją dokładnie zabezpieczyć przed dopływem wilgoci i oddziaływaniem promieni słonecznych. Ochrona murów klinkierowych przed opadami jst o tyle istotna, że odparowująca z muru woda deszczowa jest kolejnym potencjalnym źródłem powstawania osadów i wykwitów. Proces ten jest widoczny zwłaszcza wówczas, gdy ściana bardzo szybko się nagrzewa i woda deszczowa odparowuje gwałtownie. Elewacja klinkierowa powinna więc zostać odpowiednio zaimpregnowana.. Warto też dbać o dobry stan orynnowania i drenażu. Które nie dopuszczą do gromadzenia się wody w podłożu wokół fundamentów i jej migracji w strukturę muru.

Jak murować

Osłonową, elewacyjną warstwę ściany trójwarstwowej zaczyna się od ,,wyciągnięcia’’ narożników na wysokość pięciu sześciu warstw w taki sposób, by poszczególne warstwy były ułożone w stosunku do siebie z przesunięciem. Aby móc wymurować całość ściany, musimy ,,wyciągnąć’’ w ten sposób dwa narożniki. Następnie układamy cegły w przestrzeni pomiędzy nimi, z takim przesunięciem jak na narożnikach. Należy przy tym pamiętać, że co trzecią fugę musimy pozostawić bez wypełnienia, umożliwiając w ten sposób wentylację przestrzeni pomiędzy warstwami ściany. Ponieważ pusta spoina nie wygląda zbyt estetycznie, można zasłonić ją za pomocą specjalnej, wentylacyjnej kratki osłonowej. Aby mieć pewność, że murując kolejne warstwy cegieł zachowamy równe grubości spoin, można stosować specjalne listwy o grubości nie większej niż 15 mm. Ich obecność zdecydowanie przyspiesza i ułatwia wykończenie elewacji. Po zakończeniu murowania, ale jeszcze przed zastygnięciem zaprawy, spoiny należy wyczyścić z jej nadmiaru, robiąc w ten sposób miejsce na zaprawę do fugowania. Po ostatecznym wyschnięciu zaprawy murarskiej, czyli mniej więcej po dwóch tygodniach, możemy przystąpić do spoinowania elewacji. Czynność tę wykonujemy od góry do dołu. W pierwszej kolejności należy wypełnić fugą spoiny poziome danej warstwy, w drugiej zaś spoiny pionowe. Do aplikacji fugi w spoiny poziome należy specjalnej kielni zwanej spoinówką. Jeśli zaś chodzi o spoiny pionowe, dobrze jest użyć palców, lub specjalnej blachy wygiętej na kształt litery V.

Generalnie zaleca się, by spoiny były zlicowane z powierzchnią muru, czyli tworzyły z nią jedną, równą płaszczyznę. Zdarza się jednak, że spoiny znajdują się nieco głębiej niż lico ściany, lub też są w stosunku do niego wysunięte. W tym ostatnim wypadku istnieje jednak niebezpieczeństwo, że spoina będzie przewodzić w głąb muru duże ilości wody deszczowej, co w konsekwencji wywoła jego zawilgocenie. Kiedy prace związane z fugowaniem są już zakończone, całość elewacji należy oczyścić z resztek zapraw. Czynność tę musimy wykonać na sucho i wykazując się przy tym dużą ostrożnością, tak, by masze zabiegi nie spowodowały uszkodzenia świeżo zaaplikowanej fugi.

Gdy pojawią się wykwity

Czasami może się zdarzyć, że pomimo zachowania wszelkich prawideł i środków ostrożności na naszej nowej klinkierowej elewacji mimo wszystko pojawią się solne wykwity. Jeżeli okaże się, że możemy usunąć je bez specjalnego wysiłku, całość muru należy po prostu oczyścić suchą szmatką. Jeżeli zaś usunięcie wykwitów będzie wymagało użycia wody, ścianę zmuszeni będziemy porządnie zlać wodą i wyszorować szczotką o niezbyt dużej twardości. Taki zabieg oczyszczający musimy powtarzać co dwa - trzy dni do chwili, gdy niepożądane wykwity znikną na dobre. Znakomitą metodą na pozbycie się wykwitów są także spreparowane specjalnie w tym celu środki chemiczne, oferowane przez liczących się na rynku producentów chemii budowlanej. Chcąc zapobiec pojawianiu się nowych nalotów,powierzchnię elewacji warto zaimpregnować specjalnym preparatem. Jeżeli wszystkie te zabiegi nie przyniosą oczekiwanego efektu, sprawę warto skonsultować z działem technicznym firmy, w której zakupiliśmy zaprawy zastosowane podczas budowy i na tej podstawie indywidualnie dobrać odpowiednie środki zaradcze.


Możliwości wykonania muru jest wiele. Wybór wiązania ma wpływ na wygląd i czas wykonania ścian.
A – przykład wiązania holenderskiego
B – przykład wiązania wózkowego
C – przykład wiązania kowadełkowo - wendyjskiego
D – przykład wiązania wózkowego (ukośne)
E – przykład wiązania gotyckiego
F – przykład wiązania dzikiego
G – przykład wiązania śląskiego
H – przykład wiązania główkowego
I – przykład wiązania wózkowego przesunięte o 1/2 cegły
J – przykład wiązania krzyżowego
K – przykład wiązania flamandzkiego
L – przykład wiązania krzyżowo naprzemiennego

Opracował: Leszek Zawadzki

Źródła:
andbud.pl, architekci.pl, maxit.pl

Autor: chemiabudowlana.info - zobacz wizytówkę firmy