Wystrój zabytkowych elewacji: profile, bonie, detale oraz rześby architektoniczne – stanowią o pięknie nawet skromnej kamienicy czy prostego budynku. Bogato zdobione elewacje są dowodem nie tylko twórczej kreatywności architektów, ale także wysokiego kunsztu wykonawczego dawnych sztukatorów.

Tym bardziej więc przy renowacji zniszczonych detali, wykonywanych tradycyjną techniką ciągnioną lub uzupełnień „z ręki” przydatne do tego celu zaprawy muszą wykazywać – jak w żadnej innej technologii – najlepsze cechy użytkowe, w tym pewny i łatwy montaż na elewacji.



Ale konserwacja detalu to nie tylko uzupełnianie niewielkich ubytków i naprawa zniszczeń. Bardzo wiele elewacji, czy to przez wcześniejsze niewłaściwe prace naprawcze, czy jak w przypadku wznoszenia nowych budynków w strefach zabytkowych – wymaga rekonstrukcji, lub wykonania całkowicie nowego wystroju fasady. Biorąc pod uwagę dzisiejsze uwarunkowania ekonomiczne i z reguły zbyt krótki czas niezbędny dla solidnego wykonania koniecznej pracy, rekonstrukcja detali wykonywanych z zapraw bezpośrednio na elewacji może się okazać zbyt trudna i czasochłonna. Ponadto większa powierzchnia, a zatem i znacznie większa ilość zapraw, zawsze niesie ze sobą ryzyko niezachowania reżimu technologicznego i w konsekwencji powstania znacznych spękań.

Rozwiązaniem tego problemu miały być od lat funkcjonujące na rynku rozmaite gotowe elementy dekoracyjne, montowane bezpośrednio na fasadach. Niestety, stosowany do tego celu w większości przypadków modyfikowany styropian, zabezpieczany klejem z siatką, posiada bardzo wiele ograniczeń co do kształtów, a co gorsza jest materiałem nietrwałym i łatwo podatnym na zniszczenia. Sam pomysł wykonywania gotowego detalu jest jednak słuszny, brakowało jedynie właściwej technologii i odpowiedniego materiału.

Wychodząc tym problemom naprzeciw, firma Sto opracowała nową technologię gotowych profili i detali StoDeco opartych na specjalnym spoiwie z granulatu silikatowego Verofill®. Jest to jedyna w swoim rodzaju kompozycja materiałowa składająca się w 90,5 proc. z lekkiego wypełniacza i w 9,5 proc. ze środków wiążących. Materiał wypełniający to glinokrzemianowe mikrogranulki pochodzące z surowców wtórnych. Spoiwem są dwukomponentowe żywice epoksydowe z dodatkiem niewielkiej ilości krzemoorganicznych środków hydrofobizujących.



Verofill^® w wielostopniowym procesie oddziaływania temperatury i ciśnienia podlega sprasowaniu do postaci bloków o odpowiednim formacie. Dzięki temu powstaje absolutnie jednorodny, lity materiał, posiadający wszystkie niezbędne cechy trwałych profili elewacyjnych, a więc:
- odporność na działanie zewnętrznych czynników atmosferycznych;
- odporność na działanie czynników chemicznych;
- niewielki, wynoszący zaledwie 550 kg/m3 ciężar, a więc pięciokrotnie mniejszy niż np. piaskowiec;
- niski współczynnik rozszerzalności termicznej – 8,8x10-6 m/mK (siedmiokrotnie mniej niż styropian), dzięki czemu unikamy powszechnie występujących przy innych materiałach rys i spękań;
- wysoka wytrzymałość na rozciąganie;
- brak nasiąkliwości wody i mrozoodporność;
- odporność na uderzenia;
- niepalność.

Nieograniczona możliwość kształtowania formy

Najważniejszą jednak cechą technologii StoDeco jest wyjątkowa łatwość kształtowania formy, co jest szczególnie istotne przy rekonstrukcjach wystroju elewacji zabytkowych. Dzięki zbliżonemu do kamienia wyglądowi oraz wspomnianym cechom materiałowym, Verofill^® jak żaden inny materiał nadaje się do wykonywania replik oryginalnych elementów. Wynika to z możliwości korzystania z profili standardowych, wykonywanych metodą tłoczenia w formach. Jednorodny materiał, z jakiego wykonane są profile StoDeco, nadaje się idealnie do wykonywania masywnych elementów, takich jak głowice, bazy, słupy czy parapety. Niezastąpiony jest także przy wykonywaniu różnego rodzaju łuków o zróżnicowanych rozpiętościach, przekrojach i promieniach – co było niemożliwe w przypadku profili ze styropianu. Znamiennym przykładem takiego rozwiązania jest obramienie zegara milenijnego wieży Pałacu Kultury w Warszawie, którego trwałość potwierdził atak huraganowego wiatru powodujący deformacje wskazówek tarczy. Wreszcie system StoDeco obejmuje również całą gamę płyt dekoracyjnych, których wyfrezowane krawędzie mają różne kształty, począwszy od prostych, poprzez skośne, trapezowe czy wklęsłe – aż do wypukłych. Największe elementy mogą być wykonane jako profile drążone, wewnątrz puste, zmniejszając tym samym swój ciężar, a więc ułatwiając montaż. Tego typu detale są zawieszane na elewacjach budynków przy pomocy aluminiowych konsoli.

Łatwy montaż

Gotowe profile z Verofillu^® są niezwykle łatwe w montażu, co znacznie skraca czas pracy. Do powierzchni fasady profile StoDeco są po prostu przyklejane całopowierzchniowo mrozoodpornym klejem StoDeco Coll, zapewniającym szczelność połączeń. Większość profili można też nawiercać i łączyć z podłożem przy użyciu kołków. Ponadto profile StoDeco jako jednorodne, masywne elementy można bezpiecznie przycinać, nawet ręczną piłą, na każdy wymiar i pod każdym kątem – bez powstawania wtórnych ubytków czy wyszarpnięć. Załamania gzymsów lub narożniki można również ukształtować na elewacji, już po nałożeniu profili. Wystarczy usunąć ze styku nadmiar kleju StoDeco Coll i po jego związaniu – zeszlifować. Naturalnie Verofill®, jak każdy materiał, może ulec uszkodzeniu mechanicznemu już po przytwierdzeniu do ściany, ale nawet wtedy ubytki dają się łatwo uzupełnić – także przy użyciu kleju StoDeco Coll. Ostateczny efekt jest uzyskiwany przez nałożenie wierzchnich warstw tynków lub farby. Powierzchnia zewnętrzna profili może być pokrywana zarówno tynkami gładkimi jak i strukturalnymi, pozwalając na uzyskiwanie nieograniczonej gamy kolorów i faktur.

System profili StoDeco zyskał już uznanie u wielu inwestorów, a liczne zastosowania, w tym w cennych obiektach zabytkowych, potwierdzają skuteczność rozwiązania. Najciekawsze chyba przykłady pełnej rekonstrukcji wystroju elewacji to fasada nieistniejącej już kamienicy w Poznaniu wbudowana – niczym wielki relief – w ścianę Centrum Handlu, Sztuki i Biznesu Stary Browar, czy wystrój architektoniczny elewacji budynku Liceum im. B. Prusa w Siedlcach. Mimo początkowych projektów zakładających tradycyjną rekonstrukcję w zaprawach sztukatorskich, inwestorzy – po uwzględnieniu pełnego bilansu kosztów materiałowych i czasu pracy – zdecydowanie wybrali technologię StoDeco.

Cezary Fiet
Koordynator produkcji profili w Sto-ispo.

Autor: Sto - zobacz wizytówkę firmy