Renowacja obiektów zabytkowych jest procesem złożonym, na który składają się analiza stanu bieżącego, diagnostyka, dobór odpowiednich materiałów oraz opracowanie metodologii i technologii prac.

Istotnym zagadnieniem jest zastosowanie materiałów o odpowiednich właściwościach i charakterystyce odpowiadającej analizowanemu obiektowi. Nauka odpowiada na pytanie jakie właściwości powinien posiadać produkt dla konkretnej aplikacji, badania pozwalają na opracowanie materiału odpowiadającego stawianym wymaganiom a technologia sprawia, że na rynek trafia produkt zapewniający optymalne rozwiązanie.

Na podstawie wieloletnich doświadczeń Firma MAPEI zdobywa i uzupełnia swoją wiedzę i doskonali produkty przeznaczone do prowadzenia prac renowacyjnych w obiektach zabytkowych. W 2007 roku MAPEI przeznaczyła 5% swojego rocznego obrotu na badania i rozwój, co stanowiło kwotę 80 mln €, a 15% załogi jest zatrudniona w laboratoriach badawczych MAPEI. Takie działania i inwestycje a także ścisły związek i współpraca z wyższymi uczelniami i ośrodkami badawczo-rozwojowymi dla zapewnia stały rozwój technologii i materiałów i pozwala być zawsze jeden krok przed.

To wielkie zaangażowanie MAPEI pozwoliło na udział w prestiżowych projektach takich jak prace renowacyjne i wzmacnianie konstrukcji Bazyliki Św. Franciszka w Asyżu, zniszczonej podczas trzęsienia ziemi w 1997 roku, renowacja Oratorium w Bazylice Św. Ambrożego w Mediolanie czy prace naprawcze prowadzone w Pizie – Krzywa Wieża.

Dla zagadnień związanych z renowacja obiektów zabytkowych MAPEI opracowało specjalna grupę produktów nazwaną Mape-Antique, w skład której wchodzą tynki osuszające, spoiwa, zaczyny iniekcyjne, wszystkie nie zawierające cementu. Produkty linii Mape-Antique nie ustępują podobnym, obecnym na rynku, natomiast oprócz charakterystyki fizyko-chemicznej i morfologicznej zbliżonej do produktów stosowanych w czasach historycznych, wykazują wysoką fizyczną i chemiczna odporność na oddziaływanie substancji agresywnych, takich jak siarczany, chlorki czy azotany. Struktura makro-porowata produktów Mape-Antique umożliwia odparowanie wilgoci znajdującej się w murach, zapewniając szybkie wysychanie konstrukcji narażonej na podciąganie kapilarne i równocześnie eliminując możliwość powstawania na powierzchni wykwitów.Należy pamiętać, że produkty zawierające hydrauliczne wapno, wapno hydratyzowane czy naturalne wapno, nawet przy wystarczającej porowatości i kompatybilności wobec oryginalnie użytych materiałów, nie są w pełni odporne na agresję chemiczną. Wolne wapno, zawarte w tych materiałach, może reagować z siarczanami pochodzącymi z murów i transportowanymi wraz wilgocią, tworząc gips a w obecności glinianów formuje kryształy ettryngitu, wysoce ekspansywnej soli powodującej powstawanie rys i silną degradację.

Produkty linii Mape-Antique nie zawierają wolnego wapna stąd te negatywne zjawiska nie zachodzą. Dlatego też już po kilku dniach dojrzewania morfologiczna struktura produktu jest porównywalna z charakterystyczna dla „historycznych zapraw” opartych na cemencie romańskim.

Struktura zaprawy pucolanowej pobranej z murów Bazyliki Św. Franciszka w Asyżu (po lewej) oraz zaprawy Mape-Antique MC po 7 dniach dojrzewania (po prawej).

Linia produktów Mape-Antique to:

Mape-Antique I – zaczyn iniekcyjny stosowany do konsolidacji konstrukcji murowych, wykazuje niski skurcz, jest odporny na siarczany, nie wchodzi w reakcje z rozpuszczalnymi solami zawartymi w murach, ma moduł sprężystości zbliżony do charakterystycznego dla konstrukcji murowych.

Mape-Antique F21 - zaczyn iniekcyjny zalecany do konsolidacji fragmentów konstrukcji murowych pokrytych freskami, pod względem fizycznymi i chemicznym jest kompatybilny z konstrukcjami murowymi, jest odporny i nie reaguje z rozpuszczalnymi solami.Mape-Antique Rinzaffo – bezcementowy tynk podkładowy, odporny na siarczany, jest polecany jako warstwa podkładowa przy prowadzeniu prac renowacyjnych starych murów kamiennych i ceglanych zniszczonych działaniem chlorków i innych soli w zawilgoconych obiektach. Warstwa Mape-Antique Rinzaffo poprawia przyczepność do podłoża i zapewnia fizyko-chemiczną odporność na działanie rozpuszczalnych soli nakładanych później tynków osuszających Mape-Antique MC, Mape-Antique CC, Mape-Antique LC.

Mape-Antique MC - bezcementowa, jasna zaprawa renowacyjna, jest stosowana podczas prac renowacyjnych konstrukcji murowych kamiennych i ceglanych, zawilgoconych na skutek podciągania kapilarnego wody i transportowanych tą drogą rozpuszczalnych soli działających destrukcyjnie.
Mape-Antique CC - bezcementowa zaprawa renowacyjna w kolorze ceglastym, jest stosowana podczas prac renowacyjnych konstrukcji murowych kamiennych i ceglanych, zawilgoconych na skutek podciągania kapilarnego wody i transportowanych tą drogą rozpuszczalnych soli działających destrukcyjnie.
Mape-Antique LC - bezcementowe spoiwo do przygotowywania tynków renowacyjnych, jest siarczanoodpornym spoiwem używanym do przygotowywania zapraw przy renowacji konstrukcji murowych kamiennych i ceglanych, zawilgoconych na skutek podciągania kapilarnego wody i transportowanych tą drogą rozpuszczalnych soli działających destrukcyjnie.

Mape-Antique FC, Mape-Antique FC/R - bezcementowe drobnoziarniste zaprawy, w kolorach odpowiednio jasnym i lekko różowym, do wyrównywania powierzchni tynków renowacyjnych konstrukcji murowych kamiennych i ceglanych. Mape-Antique FC jest zaprawą siarczanoodporną, w kolorze jasnym do wygładzania powierzchni tynków osuszających Mape-Antique MC i LC.Mape-Antique FC/R jest z kolei zaprawą w kolorze jasno różowym do stosowania razem z tynkami Mape-Antique CC.

Jako warstwa wykończeniowa i dekoracyjna może być stosowana wyprawa cienkowarstwowa na bazie krzemianów – Silexcolor Tonachino lub na bazie silikonów Silancolor Tonachino albo farba krzemianowa Silexcolor Pittura bądź silikonowa Silancolor Pittura.

Do zagadnień związanych z renowacja obiektów zabytkowych należą również problemy wzmacniania konstrukcji murowych. Z bogatej oferty materiałowej MAPEI można zaproponować w tym miejscu system wzmacniania oparty o siatkę z włókna szklanego Mapegrid G220 wklejanej na zaprawie mineralnej modyfikowanej polimerem Planitop HDM. Charakterystycznym dla tego systemu jest to, że razem z siatką z włókna szklanego grubość warstwy zaprawy wynosi do 8 mm, system jest odporny na działanie wysokiej temperatury, np. od pożaru, fizyczne i chemiczne właściwości są zbliżone do charakterystyki podłoża a wzmocnienie podnosi nośność konstrukcji i odporność na obciążenia dynamiczne. Wklejona siatka z włókna szklanego w matrycy z mineralnej zaprawy zapewnia współpracę elementów muru, podnosi wytrzymałość na naprężenia ścinające i podnosi odporność na zarysowanie.

Planitop HDM - 2-komponentowa zaprawa o wysokiej plastyczności stosowana w warstwie o grubości do 6 mm przy wzmacnianiu konstrukcji murowych siatką z włókna szklanego Mapegrid G 220 lub do wyrównywania powierzchni w konstrukcjach murowych, kamiennych i betonowych.
Zaprawa Planitop HDM w swoim składzie posiada syntetyczną żywicę dzięki czemu charakteryzuje się wysoką przyczepnością do podłoża a po stwardnieniu jest odporna na cykliczne zamrażanie-odmrażanie, oddziaływanie środowiska atmosferycznego i jest wodoodporna, przy równoczesnym zachowaniu paroprzepuszczalności.

Elewacja budynku zabezpieczona farbą silikonową Silancolor Pittura.

Przykład wzmacniania konstrukcji murowej siatka z włókna szklanego Mapegrid G220 wklejaną w zaprawę Planitop HDM

Firma MAPEI, dzięki swojej 70-cio letniej tradycji i doświadczeniu, obok wybranych i przedstawionych wyżej systemów, proponuje szeroką gamę specjalistycznych produktów z zakresu chemii budowlanej znajdujących zastosowanie zarówno w wielu pracach konstrukcyjnych jak i naprawczych. W skład Linii Budowlanej MAPEI wchodzą następujące grupy produktów: spoiwa hydrauliczne, gotowe zaprawy naprawcze, systemy hydroizolacji i uszczelnień, elastyczne powłoki ochronne, kleje konstrukcyjne, tynki i szpachle. Tak szeroki zakres wyrobów pozwala na stosowanie ich do różnorodnych rozwiązań technicznych spotykanych w praktyce budowlanej, począwszy od wiaduktów, mostów, estakad, zbiorników, zapór i innych budowli hydrotechnicznych po obiekty przemysłowe, użyteczności publicznej a także zabytkowe. I to zarówno przy wznoszeniu nowych konstrukcji jak i podczas prac naprawczych.

dr inż. Krzysztof Pogan
Product Manager Building Line
MAPEI Polska Sp. z o. o.

Autor: Mapei - zobacz wizytówkę firmy