Co zyskamy stosując na parkiecie olej, a co stanie się jeśli położymy na drewno lakier? Podpowiadamy, tym samym rozpoczynając cykl artykułów o tym, jak stosować teorię w praktyce. Artykuł jest kompilacją rozmowy jaką odbyło na naszym forum dwóch specjalistów. Zachęcamy do zapoznania się z całością oraz do stawiania kolejnych dylematów.

Mini lekcja historii o pochodzeniu lakierów

Powłoka lakieru jest błoną powstałą w wyniku procesów fizykochemicznych. Mechanizm jej powstawania był doskonalony dziesiątki lat! Paradoksalnie „ojcem” lakieru jest olej. W wyniku preparowania oleju, przygotowywania z niego żywic, powstały lakiery olejno- żywiczne. Z czasem również lakiery ftalowe, na przygotowanych specjalnie olejach i alkoholach wielowodorotlenowych (pentaerytrytol, gliceryna) z bezwodnikiem kwasu ftalowego (alkidowe i ftalowe to to samo, tylko pochodzenie nazwy inne!).

Kolejnym „przełomem” była technologia przygotowywania żywic lakierniczych z surowców syntetycznych, co zostało wymuszone oczekiwaniami wyższej trwałości, a także deficyt olejów roślinnych (w latach 1960-1970). W latach 1970-1980 przemysł farb był zobligowany do produkcji lakierów z surowców syntetycznych, bo oleje roślinne były surowcem przeznaczonym do produkcji pożywienia dla ludzi i zwierząt. Jak wiemy, dziś sprawdza się również jako opał w biogazowniach, choć problem głodu wcale nie został od lat 70. rozwiązany... Nie mniej, powyższy akapit w bardzo dużym skrócie prezentuje, jak wyglądała droga rozwoju lakieru. Czy można w takim razie powiedzieć, że olej jest powłoką nie z tej epoki?

Artur Pałasz, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Farb, Klejów i Polimerów SPEKTROCHEM: Stosowanie oleju odradzam chociażby ze względu na brak trwałości, powtarzające się bezsensu zabiegi renowacji i specjalnie zabiegi pielęgnacyjne. Powłokę lakieru, w przypadku, gdy coś się rozleje, można bez problemu zetrzeć. W przypadku olejów są tylko ograniczenia. Zamiast rozwijać się do przodu, iść za nowoczesnymi rozwiązaniami, iść wstecz?
Tadeusz Woźniak, rzeczoznawca PARKIETEKSPERT i Stowarzyszenie Parkieciarzy Polskich:Każda powłoka ma swoje właściwości, min. dyfuzyjne. Oleje mające zastosowanie w posadzkach drewnianych mają bardzo dobre właściwości dyfuzyjne, czyli pozwalają na przenikanie wilgoci zawartej we wnętrzu deski do otoczenia i odwrotnie. Właściwości pozwalają na przeniknięcie nadmiaru wilgoci resztkowej pozostałej w jastrychu grzewczym, przy jego niepełnym wygrzaniu. Dyfuzyjność olejów zabezpiecza posadzkę drewnianą podczas intensywnego rozgrzewania. Przy szczelnej powłoce z lakierów uretanowo-alkidowych lub poliuretanowych - rozpuszczalnikowych, szybkie podniesienie temperatury podłogi może przynieść nieodwracalne uszkodzenia. W tym przypadku powłoki olejowe są bezpieczniejsze.

Mini lekcja o „subtelnych” różnicach w terminologii

Wilgoć, woda i para wodna - te trzy pojęcia są zupełnie różne. Powłoki malarskie (olej i lakier) dla wody i wilgoci (podciąganej kapilarnie) są przepuszczalne w różny sposób, również w różny sposób nasiąkliwe. Przepuszczalność wody, a nasiąkliwość (rozdzielana jeszcze na względną i bezwzględną) to dwie zupełnie oddzielne sprawy. Ale po kolei, bo robi się groźnie, rzeczywiście, jak na wykładzie:
woda - kontakt powłoki malarskiej z wodą będzie wiązał się z nasiąkliwością i przepuszczalnością wody do ssącego podłoża.
wilgoć - to woda podciągana kapilarnie, gdy drewno po nasiąknięciu wilgocią podciągniętą przez strukturę rozpęcznieje, lakier nie uchroni. Od strony powłoki malarskiej wilgoć nie wystąpi.
para wodna - niewidoczna dla ludzkiego oka otacza nas wszędzie. Na skutek różnicy ciśnień prężności pary wodnej (np. w pomieszczeniu, a w drewnie - barierą jest powłoka lakieru) będzie dążyła do uzyskania stanu równowagi po obydwu stronach powłoki.

Artur Pałasz, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Farb, Klejów i Polimerów SPEKTROCHEM:Zapewniam, że każdy lakier na rynku będzie miał inny wynik przepuszczalności i nie zależy ona od tego czy jest on uretanowy, alkidowy, akrylowy,... lecz od tego, czy jest prawidłowo sformułowana jego receptura. Każda powłoka lakieru czy oleju będzie tworzyła barierę, którą para wodna i tak pokona do uzyskania równowagi ciśnienia. Powłoki lakierów przepuszczają parę wodną w zależności od grubości powłoki nawet 15 i więcej g/m2 x 24 h. To tyle, co niektóre powłoki farb fasadowych!
Tadeusz Woźniak, rzeczoznawca PARKIETEKSPERT i SPP:Osobiście, w zakresie trwałości powłok ochronnych powierzchni podłóg drewnianych, najwyżej cenię powłoki markowych lakierów poliuretanowych, jednoskładnikowych na bazie rozpuszczalników. Natomiast w zakresie dyfuzyjności, która zabezpiecza drewno na podłogówce przed odkształceniami lub uszkodzeniami przez wilgoć budowlaną-resztkową w jastrychu grzewczym, najlepszą jest powłoka olejowa. Rynek ma swoje prawa, powłoki olejowe czy olejowoskowe są na czasie, bez względu na swoje cechy, wady i zalety.

Punkt widzenia zależy od punktu siedzenia

Olej i lakier (odpowiednio dobrany !) to różne wady i zalety. Olej, z punktu widzenia wykonawcy, jest bezpieczniejszy, bo pozwala na wyschnięcie drewna i podkładu technologicznego, co ważne przy podłogówce. Jednak z punktu widzenia inwestora, lepiej, byłoby zastosować lakier, który jest trwalszy i chroni powłokę przez zabrudzeniami. Mało tego nie wymaga odnowy co roku. A olej owszem. Trzeba jednak liczyć się z tym, że w przypadku uszkodzenia lakieru na części powierzchni parkietu, należy dokonać renowacji na całej jego powierzchni, czego nie wymaga się w przypadku oleju.

Marta Sobiecka


Autor: chemiabudowlana.info - zobacz wizytówkę firmy