Drewno nie od dziś cieszy się popularnością jako materiał stosowany do budowy ogrodzeń i elementów małej architektury w przydomowych ogrodach. Za najwyższy poziom „wtajemniczenia” uchodzi wśród miłośników drewna elewacja drewniana. Dlaczego? Bo drewno w przeciwieństwie do innych materiałów wymaga uwagi i troski. Aby przez wiele lat cieszyć się jego urokiem, musimy pamiętać, że trwałość i piękny wygląd elementów wykonanych z drewna zależy od regularnych zabiegów konserwacyjnych i pielęgnacyjnych.

„Uniwersalny” nie znaczy najlepszy

Obecnie na rynku mamy ogromny wybór produktów, dzięki którym możemy zabezpieczyć drewno przed wpływem czynników atmosferycznych lub korozją biologiczną (grzyby, pleśń, insekty). Możemy stosować preparaty ochronno-dekoracyjne typu lakier, lakierobejca, olej, lazura lub emalia do drewna. Jak wybrać? Pierwszym krokiem jest odpowiedź na pytanie, jaki efekt wizualny chcemy uzyskać. Czy chcemy podkreślić naturalny rysunek i usłojenie, czy może stłumić ten efekt i nadać drewnu oczekiwany przez nas kolor.

Warto również poznać właściwości i przeznaczenie poszczególnych produktów i pamiętać, aby indywidualnie traktować każdy z elementów, który chcemy zabezpieczyć. Jedne środki doskonale sprawdzą się w przypadku małych, skomplikowanych elementów, innymi należy potraktować duże jednolite powierzchnie. Jeszcze inaczej należy obchodzić się z podłogą tarasu czy meblami ogrodowymi, bo są znacznie bardziej narażone na ścieranie i częściej mają kontakt bezpośrednio z naszą skórą.
Oswoić drewnianą elewację



Nie ulega wątpliwości, że spośród wszystkich wcześniej wymienionych, elewacja jest jednym z najbardziej newralgicznych elementów, na konserwację których należy zwrócić uwagę. Z jednej strony jej duża powierzchnia sprawia, że zaniedbania są bardzo widoczne już na pierwszy rzut oka. Z drugiej, pogorszenie jej stanu może narazić nas na problemy z prawidłowym utrzymaniem budynku, konieczność poważnego remontu, a w rezultacie duże nakłady finansowe.

- Wygląd elewacji zależy przede wszystkim od gatunku drewna, z którego jest wykonana. Od tego będzie też zależeć sposób jej pielęgnacji. Gatunki europejskie (zwłaszcza lokalne) wymagać będą przede wszystkim starannej impregnacji z uwzględnieniem czynników biobójczych, a później zabezpieczenia środkami pigmentującymi takimi jak lakieorbejce czy lazury. Gatunki egzotyczne, które samoistnie zapewniają odporność na działanie korozji biologicznej, częściej poddawane są wyłącznie olejowaniu. Wybór środka konserwującego powinien być jednak dostosowany przede wszystkim do czynników, na których wpływ narażona jest elewacja (stopień nasłonecznienia, wilgotność). – tłumaczy Darina Lazarova, ekspert od tarasów i elewacji w JAF Polska.

Raz na kilka lat lazurą

Lakierobejce nadają elewacji kolor i delikatny połysk, jednak zapewniają jedynie powierzchniową ochronę. Tworzą film na powierzchni deski nie impregnując wewnątrz. Ci, którzy chcą zabarwić drewno, ale pozostawić półmatową powierzchnię, wybierają lazury.

Malowanie lazurą (lazurowanie) ma za zadanie pozostawić widoczny rysunek drewna. Lazury tworzą gładką i przejrzystą powłokę, zachowując naturalny wygląd struktury drewna i uwypuklając rysunek słojów. Zawarte w nich barwniki (pigmenty) pozwalają na uzyskanie oryginalnego efektu dekoracyjnego i zabezpieczają. W preparatach koloryzujących ochronę przed promieniami UV stanowią zawarte w nich pigmenty. W przypadku produktów bezbarwnych nie wszystkie oferują te dodatkowe właściwości.

Zabezpieczenie elewacji lazurą nie jest bardzo pracochłonne. Środki do malowania drewna typu lazurującego (lazura), wymagają aby nakładane na drewno warstwy były cienkie. Ich nakładanie powinno przypominać wcieranie w drewno.

- Podobna sytuacja ma miejsce kiedy odświeżamy wcześniej malowane powierzchnie. Nie należy malować drewna zniszczonego lub zabrudzonego, powierzchnię przeznaczoną do malowania wcześniej należy starannie oczyścić. Jeżeli powłoka jest w dobrym stanie, należy ją umyć detergentem, spłukać i pozostawić do wyschnięcia, a następnie przeszlifować drobnoziarnistym papierem ściernym w celu zwiększenia przyczepności kolejnej powłoki. Jeżeli powierzchnia jest spękana lub zniszczona w inny sposób, konieczne jest mechaniczne usunięcie poprzedniej powłoki aż do surowego drewna. Sinizny i przebarwienia spowodowane wilgocią można zlikwidować lub zmniejszyć ich intensywność stosując specjalne do tego celu preparaty chemiczne na przykład odszarzacze. – tłumaczy Łukasz Walczak, ekspert w temacie chemii w JAF Polska.

Zabezpieczone w ten sposób elewacje pozostają odporne na działanie szkodliwych czynników nawet kilka lat.

Częściej, ale bez wysiłku, olejem

Jeśli stosujemy na elewacji najodporniejsze gatunki drewna i zależy nam wyłącznie na podkreśleniu jego naturalnego piękna, to zdecydowanie najlepiej sprawdzi się olej. Olejowanie nie jest konieczne, ale pożyteczne. Pewne gatunki drewna, ze względu swoją naturalną wytrzymałość, nie wymagają zabezpieczenia, ale dla utrzymania ich naturalnej barwy powinny być olejowane.

Produkt ten wnika głęboko w deskę, nie tworząc żadnej powłoki. Nie łuszczy się i nie pęka, za to doskonale zabezpiecza przed słońcem czy wilgocią. Doskonały w przypadku twardych gatunków, takich jak na przykład modrzew syberyjski oraz gatunków egzotycznych. Nakłada się go łatwo – wcierając za pomocą ściereczki bawełnianej lub w przypadku większych powierzchni – pędzla.

Impregnacja olejem jest najłatwiejsza, bo preparat całkowicie wnika w drewno. Przy kolejnym malowaniu można więc nanieść olej bez wcześniejszego zdzierania powierzchni. Wystarczy wcześniej usunąć zabrudzenia przy pomocy detergentu i wysuszyć. Dla utrzymania efektu olejowanie powinno się powtarzać co sezon w przypadku tarasów i co 3-4 sezony w przypadku elewacji.

Regularność i wysokiej jakości produkty

Żadna metoda ani środek konserwujący nie zapewnia wieczystej ochrony drewna. Z tego też względu, zabiegi renowacyjne i impregnacyjne należy co pewien czas powtarzać. Kontrola powinna być przeprowadzana co sezon i obejmować wszystkie elementy drewniane. Zdarza się bowiem, że jedna ściana wystawiona jest silniej na działanie słońca, deszczu czy wiatru i szybciej wymaga interwencji.

Podstawą dobrego zabezpieczenia drewnianej elewacji jest stosowanie sprawdzonych środków najwyższej jakości. Dobrze wyszkoleni i doświadczeni sprzedawcy podpowiedzą jak pozbyć się problemów i zdradzą eksperckie sposoby na to by drewniana elewacja była ozdobą, a nie przykrym obowiązkiem.